Victoria 3 geliştirici günlüklerinde bu hafta ayrılıkçı hareketlere ve kargaşa sistemine dair bilgiler veriliyor.

Victoria 3 geliştirici günlüklerinden herkese merhabalar, geçtiğimiz hafta toplumunuzu oluşturan kesimlerin, belli bir yasa uğruna ayaklanmalarıyla meydana gelen Devrimlerden bahsetmiştik. Bugün bir başka tür İç Savaştan bahsedeceğiz: Ayrılıkçı Hareketler. Ülkenizde belli bir kültüre mensup nüfuslar, kendi kaderlerini kendileri tayin etme talebinde bulunduklarında ayrılıkçı hareketler meydana gelir. Bu iki İç Savaş Türü, mekaniksel olarak birbirine yakın işlese de, çok farklı 2 amaca hizmet ederler.

Tıpkı devrimlerin, ülkedeki ekonomik ve siyasi çatışmaları idare etmede bir başarısızlık olarak görülmesi gibi, ayrılmalar sınırlarınız içerisindeki belli bir kültürden nüfusların taleplerini karşılayamamanız sonucunda gerçekleşir. Bu durum çoğu zaman agresif bir genişlemenin veya belli bir kültüre mensup nüfuslara (veya bu nüfusların bağlı olduğu dine) sistematik bir baskı uygulanması sonucunda gerçekleşebilir. Tıpkı devrimler gibi, kültürel ayrılıkçı hareketleri engellemenizin belli başlı yöntemleri vardır.

Göçlerden bahsettiğimiz geliştirici günlüğünde Kargaşa adı verdiğimiz bir mekaniğe dair bilgiler vermiştik. Ülkenizde Radikal oranının yükselmesi, ülkedeki Kargaşayı arttırır. Artan Kargaşa hem eyalet bazında, hem de küresel olarak kültürler üzerinde etkilere sahiptir. Kültürel ayrılıkçı hareketleri daha iyi anlayabilmek için, önce Kargaşa mekaniğini iyi anlamış olmak gerekir.

Kargaşa, nüfuslar arasındaki sosyal anlaşmazlıkları ve çatışmaları ifade eder. Bunlar suç, şiddet, sert protestolar vb. şekillerde olabilir. Eyaletin toplam nüfusunun hatırı sayılır bir kısmı Radikalleştiğinde, Kargaşa meydana gelir ve bu Kargaşa eyalet genelinde çeşitli olumsuz etkiler yaratır. Bu Kargaşain maliyetini yansıtacak şekilde bir miktar Vergi kaybı yaşanır, kimse kavga gürültü olan bir yerde yaşamak istemeyeceği için göç çekiciliği azalır.

Siyasi Hareket geliştirici günlüğünde birçok farklı unsurun Radikallerde artışa sebep olabileceğinden bahsetmiştik. Maddi servet kaybı, minimum Yaşam Standardı beklentisinin altında yer almak, talepleri karşılanmayan bir siyasi hareketin destekçisi olmak vb. Bunların yanı sıra, Radikalleşmeyi ciddi bir şekilde etkileyen önemli faktörlerden birisi Ayrımcılıktır, özellikle okuryazar olup, ayrımcılığa uğrayan nüfuslardır.

Bu da aklınızda şöyle bir sorunun belirmesine sebep olabilir, eğer ayrımcılık radikallere, radikaller Kargaşae sebep oluyorsa ve Kargaşa de ekonominizi olumsuz etkiliyorsa, neden ayrımcılık yapasınız ki?

İlk olarak, ayrımcılık ülkenizdeki yasalara göre işliyor ve oyundaki birçok ülke, belli kültürlere veya dinlere ayrımcılık yapılmasına yönelik yasalara sahip bir şekilde oyuna başlıyorlar. Hangi kültürlere veya dinlere ayrımcılık yapılacağını siz belirlemiyorsunuz, bunlar yasalar üzerinden belirleniyorlar ve diğer kültürlerle dinlerin, sizin ana kültürünüze ve dininize yakınlığına göre belirleniyor. Bu yasalar Çıkar Grupları tarafından destekleniyorlar, dolayısıyla Vatandaşlık ve Din & Devlet yasalarında değişiklikler yaparak ülkedeki ayrımcılığa son vermeniz, ülkedeki bazı grupların tepkisini çekmenizle sonuçlanabilir.

Ayrıca, ayrımcılığa maruz kalan nüfuslar, ayrımcılığa maruz kalmayan nüfuslara nazaran daha az maaş alırlar. Bu da ayrımcılığa maruz kalmayan nüfusların patron olduğu, öte yandan çalışan kesimin ayrımcılık gördüğü yerlerde belli nüfusların pastadan daha fazla pay alarak zenginleşmeleri anlamına gelir. Faydalanılan ayrımcılığın sona ermesi, maddi yönden onları zarara uğratacağı için böyle bir eylem karşısında radikalleşirler. Bu nüfusların, ayrımcılığa maruz kalan nüfuslardan daha yüksek Siyasi Güce sahip olduklarını da unutmayın.

Son olarak, ayrımcılığa maruz kalan nüfuslar, maruz kalmayan nüfuslara nazaran daha düşük Siyasi Güce sahiptir. Eğer olası ayaklanmalardan çekiniyorsanız, ayrımcı politikalardan uzaklaşmak uzun vadede fayda sağlasa da, kısa vadede daha önceleri ayrımcılığa maruz kalan kesimin sesinin daha gür çıkmasına sebep olur. Eğer ülkedeki hem muhafazakar kesim ile, hem de eşitliğe yeni erişmiş ve fikirlerini beyan etme hevesindeki nüfuslarla mücadele etmek istemiyorsanız, mevcut statükoyu sürdürmek isteyebilirsiniz.

Ayrımcılık kültür bazında gerçekleştiği için (ya da din bazlı – ki bu da yine belli başlı kültürler doğrultusunda şekillenir), bu durum mevzubahis kültür, ülkenizde çok küçük bir orana sahip azınlık niteliğinde olsa da, o kültürdeki nüfuslar arasında Radikalleşme çok ciddi seviyelere varabilir. Kargaşai eyaletlerin yanı sıra, kültür bazlı ve ülkedeki kültür olmak üzere farklı şekillerde ölçüyoruz.

Mağrip kültürü, büyük bir çoğunluğu ayrımcılığa maruz kalmadıkları Tunus ve Fas topraklarında yaşadıkları için yüksek bir Kargaşa ortalamasına sahip değil fakat Fransa içerisindeki Mağripliler için vaziyet çok daha farklı.

Göçlerden bahsettiğimiz günlükte de dile getirdiğimiz üzere, bir kültür yüksek Kargaşa değerine sahip olduğunda Toplu Göç edebilir, dünya genelinde bazı eyaletler, bu kültürden nüfuslar için göç çekiciliği kazanırlar. Bu ayrımcılığın “barışçıl” bir şekilde çözülmesi anlamına gelir, zaman içerisinde sistematik bir ayrımcılığa maruz kalan nüfuslar pılı pırtıyı toplayıp kabul gördükleri yere giderler.

Fakat, bir kültür yüksek Kargaşa değerine sahipse ve Kültürel Vatanlarında yaşıyorlarsa, bu durumda ayrılıkçı hareket başlatabilirler. Örneğin Cezayir’de yaşayan Mağripliler için bu söylenebilir zira onlar sadece ayrımcılığa maruz kalmıyorlar, aynı zamanda evleri olarak gördükleri topraklarda ayrımcılığa maruz kalıyorlar ve vatanlarını terk etmeleri onlar için bir seçenek değil. Öte yandan, topraklarının kolonileştirilmesinin ardından Nice’e taşınan Cezayirliler, gidip de Fransa’nın güneyinde ayrılıkçı bir hareket başlatmazlar.

Ayrılıkçı Hareketler, tıpkı Devrimler gibi çalışırlar, bir eşiğe varana kadar yoğunlukları atar, eşiğin geçilmesiyle birlikte bazı eyaletler ülkeden koparak kendi ülkelerini kurar, ardından bir Diplomatik Oyun tetiklenir. Tıpkı Devrimler ve Siyasi hareketler gibi, meselenin özüne inerek çeşitli çözümler üretebilirsiniz, örneğin ayrımcılığı ortadan kaldırabilir veya maddi bazı fırsatlar oluşturabilirsiniz ya da sorun çıkartanlara baskı uygulayıp, İç İşleri Kurumu ile onları sindirebilirsiniz. Kontrolü ele almanız durumunda ayrılıkçı hareket ortadan kaybolacaktır fakat şartların kötüye gitmesi, tekrardan bir ayrılıkçı hareketin ortaya çıkmasıyla sonuçlanır.

Aynı zamanda, toprakları ayrılıkçılara vererek kalıcı bir çözüm de elde edebilirsiniz. Bunu yapmanız durumunda, mevzubahis kültür tarafından anavatan olarak görülen tüm topraklar sizden ayrılarak farklı bir devlete dönüşür. Bu yaklaşımın bir avantajı, yeni kurulan devletin size bağlı bir devlet olabilmesidir, yine iç işlerine karışıp, ekonomik anlamda faydalanabilir, öte yandan ayaklanma derdinden kurtulabilirsiniz. Himayeniz altında anavatanları olarak gördüğü bir toprak kalmayacağı için, ayrılıkçı hareket ortadan kaybolur.

Dilerseniz bu yeni devletle oyuna devam edebilirsiniz.

Eğer bunların hiçbiri makul görünmüyorsa, ayrılıkçı hareket başlayacaktır. İlk olarak toprak kaybeden ülkenin “Ayaklanmayı Bastır” savaş hedefine sahip olduğu bir Diplomatik Oyun tetiklenir, bu savaş hedefi dayatıldığında ülkeden kopan tüm topraklar yeniden ülkeye katılır. Öte yandan ayrılıkçıların sadece kendilerini savunmaları yeterlidir, Devrimlerden farklı olarak ayrılıkçı hareketler beyaz barışla savaştan çıkabilir ve varlıklarını sürdürmeye devam ederler.

Devrimler gibi, bölgede çıkar sahibi diğer ülkeler ve çeşitli Paktlar müdahale ederek taraf seçebilir. Özelikle, ayrılıkçı kültür bir başka ülkede ana kültür konumundaysa, örneğin Mağrip kültürü için Tunus – bu durumda o ülke otomatik olarak savunan tarafta yer alması için davet edilir. Eğer Tunus bu teklifi kabul eder ve Mağriplilerin yanında yer alırsa, Fransa’dan ayrılan Mağrip toprakları Tunus’a bağlanır.

Tüm bunlara ek olarak, Ayrılıkçı bir Diplomatik Oyun başladığında, ayrılıkçı hareketi başlatan kültür yeterli Kargaşa değerine sahip olmasa dahi diğer ülkelerde de harekete geçebilir. Bunun en güzel örneği Polonyalılardır, Polonyalıların anavatan olarak gördükleri topraklar Prusya, Avusturya ve Rusya arasında bölüşülmüştür. Eğer bu 3 ülkeden herhangi biri, Polonyalılara kötü davranırsa ve Polonyalılar isyan bayrağı açarak ayrılıkçı bir Polonya devleti kurduklarını ilan ederlerse, diğer 2 ülkedeki Polonyalılar da bu ülkeye katılmak için harekete geçebilir. Bu da, bağımsızlık için 3 ülkeyle birden savaşmalarının gerekeceği anlamına gelir.

Üç Büyük Güç, birleşerek Polonya’daki milliyetçi hareketi bastıracak mı? Yoksa aralarından biri, bir miktar toprak karşılığında diğer büyük güçlere karşı Polonyalıların yanında mı yer alıp, hem rakiplerini zayıflatacak hem de yeni bir kukla devlet mi edinecek?

Ayrılıkçı Hareketler ve Kargaşa, yayılma karşıtı mekanikler, eğer çok hızlı bir şekilde genişlerseniz elde ettiğiniz yeni toprakları kontrol altında tutmanız daha zor olacak, bir yerden sonra size fayda yerine zarar getirecekler. Victoria’nın ulus devletlerine ve milliyetçiliğe olan odağı neticesinde, bu sistemi nüfuslar, kültürler, anavatanlar, radikaller, kargaşalar ve diplomatik oyunlar üzerinden yansıtarak fetihler arasında basit bir bekleme süresinden ziyade, daha çok etkileşim içerisinde olabileceğiniz bir sistem ortaya çıkartmak istedik. Belki ayrımcılığa karşı olup, her eyaleti bütünleştiren, fethettiğiniz toprakların sizin himayeniz altında daha mutlu olduğuna onları ikna etmeye çalışan bir emperyalist fatih olabilirsiniz. Belki de onların doğal kaynaklarından yararlanıp, kendi pazarınıza dahil edip, sorun çıkartır gibi olduklarında onları bağlı devlet olarak serbest bırakmak isteyebilirsiniz. Ya da bu nüfusa baskı uygulayan komşu bir devletle ilişkilerinizi geliştirip, isyanı birlikte bastırmayı seçebilirsiniz veya etrafınızda çıkar ilan edip, başka devletler bu gibi sorunlarla yüzleştiğinde ayrılıkçıları destekleyerek kukla devletler edinmeye çalışabilirsiniz.

Bugünlük bizden bu kadar, önümüzdeki hafta Ofaloaf sizlere devrim olmayan, ayrılıkçı hareket de olmayan, fakat her ikisinden de parçalar içeren bir konudan bahsedecek: Amerikan İç Savaşı.