Imperator günlüklerinde bu hafta 1.1 Pompey yamasındaki donanma, deniz muharebeleri ve din değişikliklerinden bahsediliyor.

Merhaba, başka bir Imperator: Rome geliştirici günlüğüne hoş geldiniz. Bu günlükle beraber 1.1 Pompey yamasında olacak şeylerden ayrıntılı bir şekilde bahsetmeye başlayacağız. Bugünkü konumuz ise donanmalara gelen bazı değişiklikler ve dinleri birbirinden daha ayrı hale getirme çabalarımız.

Her geliştirici günlüğünde olduğu gibi göreceğiniz değerler geçici ve değişme olasılığı var.

Imperator Zamanında Donanmalar

Kara muharebelerinin aksine Imperator: Rome’daki deniz muharebeleri büyük oranda EU: Rome’dan alındı. Bu sistemde her geminin başka gemiye nişan alma ve hasar verme olasılığı bulunuyordu, kendi gemilerinize bile hasar verebiliyordunuz. EU: Rome sisteminde sadece bir tür gemi vardı; gemi tasarımları ve ülkelerin deniz felsefeleri arasındaki farklılıklar gemilerdeki çeşitli etkilerle yansıtılıyordu. Özellikle Doğu ve Batı Akdeniz’de donanma konusunda farklı felsefeler, düşünce şekilleri boy gösteriyordu.

Bu sistem genel olarak işlevsel olsa da Helenistik ve Roma deniz muharebelerini iyi derecede temsil etmiyordu. Peki deniz muharebeleri gerçekte nasıldı?

Aslında deniz muharebeleri hakkında bu çağdan gelen pek ayrıntılı bilgiler yok. Donanmalar tarihsel olarak farklı görevlere sahip oldukça farklı gemilerden oluşuyordu. Bu çağdaki gemiler her bölmede kürek çeken insan sayısına göre adlandırılırdı. Üçlük yani Triere ikilikten büyüktü, 6’lık olan Hexere’den ise küçüktü ve hepsi farklı şeyler için kullanılırdı.

Deniz muharebeleri genellikle kadırgaların bir sıra oluşturmasıyla başlardı, amaçları karşıdaki gemileri geçirmemekti. Gemilerin birbiriyle savaşması ise birbirlerine çarparak, birbirlerini bordalayarak ve okçu veya katapult gibi silahlar kullanılarak bombardıman şeklinde olurdu. Ağır gemiler genellikle daha yüksek olduğu için bordalanmaları zordu. 2’lik ve 3’lüklerden daha ağır olan gemiler ayrıca “katafrakt” yani kapalı ve oklardan korunur şekilde inşa edilirdi.

Zaman geçtikçe gemiler de büyümeye başladı. Özellikle Doğu Akdeniz’deki zengin ve büyük ülkeler arasındaki savaşlarda devasa gemiler yer almıştır. Batı Akdeniz’de ise gemiler hiç doğudaki boyutlara ulaşmadı ve Roma İmparatorluğu’nun yükselişiyle Doğu Akdeniz’de de büyük gemiler yerlerini kaybetti. Aktium Muharebesi bu konuda büyük gemi çağının bitişi olarak kabul edilir.

Ancak oyunumuzun başlangıcında ve neredeyse sonlarına kadar Doğu’daki ülkeler her zaman daha büyük gemi üretme çabasındaydı. Büyük gemilerin (bir bölmede 10’dan fazla kürekçi içeren) amacının ne olduğu günümüzde bile tartışılan bir konu. William M. Murray’ye göre bu devasa gemiler daha çok kuşatmalarda faydalıydı ve Ege, Anadolu, Levant gibi yerlerdeki limanlara saldırılarda kullanılmıştı. İçerdikleri yüksek asker sayısı ve ağır koçbaşları sayesinde (yakın zamanda yapılan laboratuvar testlerine göre bu çağda kullanılan koçbaşlarının kalitesi günümüz mühendisliği göz önüne alındığında bile oldukça etkileyici) limanlar kolayca alınabilirdi ve bu gemiler bazen inşa edilmiş kuşatma kuleleri ve büyük mancınıklar bile taşırdı. Yunan donanmaları özellikle kuşatma araçlarını limanlarda kullanmakta uzmanlaşmış, yazdıkları rehberlerde bir limanın en iyi nasıl kuşatılacağı/savunulacağından bahsedilmiştir.

Çok ağır gemiler (Imperator’da 8’likten yüksek olanlar) hiçbir zaman yaygın değildi ama yine de Doğu Akdeniz filolarında bulunduğu için Murray’nin araştırmalarından yararlanarak onları da oyuna ekledik.

Gemiler ve Deniz Muharebeleri

Dediğimiz gibi gemiler muharebelere bir sıra oluşturarak başlıyordu. Oyunumuzda karada olduğu gibi denizlerde de ilk sıra, ikinci sıra ve kanatlar olacak. Gemi türleri 3’e ayrılacak ve her geminin farklı özellikleri olacak. Burada başarmak istediğimiz şey hafif ve orta gemileri, çağdaki kullanımlara göre güzel bir şekilde yansıtabilmek.

Hafif gemiler yüksek manevraya sahip ve bu nedenle bulundukları pozisyondan daha uzaktaki gemileri hedef alabiliyor. Ayrıca daha fazla moral hasarı verebiliyor. Orta gemiler ise daha az manevra menziline sahip ama hasarlara karşı daha dayanıklı. Odun ticaret malı artık yüksek kalite gemi üretimi için gerekli olacak. Yani artık hafif gemileri üretmek için oduna erişiminiz olması gerekmeyecek çünkü bu tür gemiler her şehirde bulunan ağaçlar ile inşa edilebilir. Orta gemileri üretmek için odun gerekecek ve odun ithalatı üretilen gemilerin kalitesini arttıracak.

Ağır gemilerin (8’likler ve 10’luklar) manevrası daha az. Örneğin 10’luklar sadece önlerindeki gemiye hedef alabiliyor. Büyük derecede güç hasarı verseler de ve çoğu zaman karşısındaki gemiyi batıracak olsalar da desteksiz hareket ettiğinde hafif gemiler tarafından batırılması veya ele geçirilmesi oldukça olası. Ağır gemiler ayrıca 3 tane birlik yeteneğine sahip olacak (birazdan bahsedeceğiz) ve daha çok Doğu Akdeniz’de kullanıldıkları için askeri gelenekler ile üretime açılacaklar. Ağır gemileri açmayan gelenekler ise hafif ve orta gemileri güçlendirecek.

Gemiler ayrıca mümkünse kültürel isimlerini kullanacak. Örneğin Yunan Biremeler İliryalılar tarafından üretildiğinde Lembos, Romalılar tarafından üretildiğinde Liburna olacak.

Gemi Türleri

• Hafif gemiler: Yüksek manevraya sahiptir ve verdiği moral hasarı daha fazladır. Kanatlarda ve ilk sırada yararlı olabilir. Üretilmesi için odun gerekmez.
  • Liburna: Açık güverteli Bireme. Ucuz, oldukça hafif ve hızlı. Başlangçta daha çok Korsanlar tarafından kullanılsa da daha sonra Romalıların ana savaş gemisi haline gelmiştir.
    • Verdiği güç hasarı daha düşükken moral hasarı daha fazladır. Sahip olduğu 6 manevra değeri sayesinde daha uzaktaki gemileri hedef alabilir.
  • Trirere: Tarihsel olarak açık veya kapalıydılar. Hafif olsalar da Liburna ve Biremelerden daha ağırlar. Oldukça hızlılar.
    • Liburna’dan biraz daha pahalı ve üretim süresi biraz daha uzun. 4 manevraya sahipler.
• Orta Gemiler: 4’lükler, 5’likler ve 6’lıklar. Daha korunaklıdır ama daha yavaştır. Tarihsel olarak bu gemiler daha çok başa baş savaşmıştır. Hem çarpmalarda (güç hasarı) hem de bordalamada etkilidir. Dikkat edilmezse hafif gemilere karşı savunmasız kalabilirler. Odun gerekir.
  • Tetrere/Trihemiolia: Katafrakt yani kapalı olduğu için oklara karşı korumalı. Çoğu donanmanın ana gemisiydi.
    • Özellikle iyi olduğu bir nokta yok ama kötü olduğu bir nokta da yok. 3 manevraya sahiptir.
  • Hexere: Katafrakt. Daha yavaş olsa da çağ boyunca sıkça kullanılmıştır.
    • Verdiği güç hasarı daha fazladır. 1 manevraya sahiptir.
• Ağır Gemiler: 8’likler, 9’luklar, 10’luklar, bazen 16’lık ve 40’lıklar. Oldukça pahalıdırlar. Büyük koçbaşları vardır, katapult ve kuşatma silahları taşırlar. Tek başına kalırsa tehlikededir. Oyunumuzun sonlarındaki zamanlarda kullanımı bırakılsa da Yunanların hakim olduğu zamanlarda bir filonun %30’unu oluşturduğu durumlar vardır. Üretilebilmesi için askeri geleneklerle açılması gerekir.
  • Octere: Ağır ve pahalı. Denizlerin savaş fili.
    • Daha az güç hasarı alırlar. Herkese karşı daha fazla hasar verirler. Manevrası 0 olduğu için sadece önündeki gemiye hasar verebilir.
  • Mega Polireme: Oldukça pahalıdır. 10’luk ve daha büyük gemileri temsil eder.
    • Daha da az güç hasarı alır. Kıyıdaki kalelerin duvarlarında gedik açabilir. 0 manevraya sahiptir.

Gemileri Ele Geçirme

Geminin morali 0’a indiğinde gücü 0 değilse ele geçirilebilir. Ele geçirme olasılığı hem geminin kendisine hem de saldıran geminin türüne bağlıdır. Orta ve ağır gemilerin hafif gemi ele geçirme olasılığı daha yüksektir ama hafif gemiler daha çok moral hasarı verdiği için daha fazla ele geçirme şansına sahip olur. Tamamen hafif gemilerden oluşan bir filonun gemi ele geçirme olasılığı daha yüksektir.

Ele geçirilen gemi muharebeden ayrılır ve muharebe sonucu ele geçiren ülkeye verilir.

Donanma Taktikleri

Gemi türünün artmasıyla denizlere de taktik sistemini getirdik. Filonuzun düzenine göre farklı taktiklerin farklı verimliliği olacak. Taktikler ayrıca gemi ele geçirmeyi de etkileyebilir.

Donanmaların Birlik Yetenekleri

• Limanı Ele Geçir: 5 ağır gemi barındıran filolar tarafından kullanılabilir. Korunmasız bir limanın kontrolünü ele geçirir. Çıkarma yapmadan önce kıyıbaşı oluşturmak için yararlıdır.
• Liman Baskını: Kalesi olan ve kuşatılan bir şehrin limanında kullanılabilir. Filoda bir tane en az %95 güce sahip ağır gemi olması gerekir. Surlarda gedik açar. Ağır geminin gücünü %30 azaltır.
• Liman Saldırısı: Tam güçte Mega Polireme içeren bir filo tarafından kaleye sahip bir kıyı şehrine karşı kullanılabilir. Kale seviyesini bir azaltır ve geminin gücü %20 düşer.

Deniz Menzili

(debug harita modu kullanılarak alınmıştır)

Artık oyunumuzda deniz menzili var. Menzilin dışına çıkan gemiler büyük oranda yıpranmayla karşılaşacak.

Gemi ile Geçilebilen Nehirler

(Şu anda çalışma aşamasında, daha sonra böyle nehirlerin üzerinde gemi ile geçilebileceğini belirtmek için farklı bir renge sahip olacaklar)

Bu çağdaki kadırgalar çoğu nehre giremese bile yine de kullanabilecekleri az sayıda nehir var. Kara birlikleri için bu tür nehirler aynı boğazlar gibi belirli noktalarda geçilebilir olacak. Ayrıca büyük nehirlere komşu şehirlerin nüfus kapasitesi daha yüksek olacak.

Deniz Arazisi

(Basit arazi harita modundaki deniz arazileri)

Her deniz bölgesi eşit yaratılmamıştır. Pompey yamasında denizlerde 3 farklı arazi türü olacak. Gemilere farklı etkiler verecek ve bazı arazilerde savunan taraf bonus alacak.

• Açık Denizler: Herhangi bir etkisi yok.
• Kıyı Denizler: Takımadalarda ve karaya yakın bölgelerde yer alır, savunanlara avantaj verir.
• Nehir Arazisi: Gemiyle geçilebilen nehirler savunan tarafa ve özellikle de hafif gemilere avantaj verecek.

Özetlemek gerekirse, deniz muharebelerine yaptığımız değişikliklerdeki amacımız muharebeleri daha dinamik hale getirmek ve nasıl bir donanma yaratacağınızı kendi durumunuza göre seçebilmenizi sağlamak.

Aynı zamanda gerçekçi olmalarını da istiyoruz. Demetrius Poliorcetes gibi donanmanızı kullanarak güç projeksiyonu yapabilmenize izin vermek istiyoruz. Eğer adaları ve limanları ele geçirmeye odaklı bir donanma yaratmak istiyorsanız bunu yapabilmelisiniz. Ayrıca bu değişiklikler sayesinde donanmaya sahip olmak hem saldırı hem de savunma olarak daha önemli olacak.

Kehanetler ve Dinler

(Çok düşük dini bütünlüğe ve kehanet gücüne sahip Maurya İmparatorluğu için Budist kehanetler)

Pompey yamasında yapmak istediğimiz şeylerden biri de farklı ülkelerin oynanışlarını daha farklı hale getirmek. Bunu yapmanın bir yolu dinlere çeşitli bonuslar getirmek. Örneğin Cermen devletler daha kolay göç edebilecekken Kenan ülkelerin yeni ticaret rotaları kurmaları daha kolay olacak.

Ayrıca dininize ve kültürünüze göre değişen kehanetler olacak, böylece dininizin farklı avantajlarını kendi yararınıza kullanabileceksiniz. Yani Budistler ve Kemetistler farklı kehanetlere sahip olacak. Aynı şekilde Romalıların ve Yunanların da kehanetleri aynı olmayacak. Mısır Serapis kültünü benimserse onun da kehanetleri değişecek. Bazı ülkeler ana tanrılarından gelen bazı özel kehanetlere de sahip olacak.

Tamamen modlanabilir olan bu sistem istediğiniz kadar özel koşul içerebilir.

(Mevcut Romalı kehanetleri)

(Serapis kültünü benimsedikten sonra Mısır’ın kehanetleri)

Din Değiştirme

Oyunda şu anda dinini kolayca değiştirebilen ülke sayısı oldukça az (genel olarak Dharmik ülkeler, Baktriya ve Mısır). Dinlerin artık daha farklı olmasıyla birlikte devlet dinini değiştirme konusunda da farklı düşünmeye başladık. Bu çağda birçok ülkenin dinini değiştirdiğini de unutmayalım.

Ülkenizde yabancı bir dine inanan bir karakter olduğu sürece o dine geçmek için ne yapmanız gerektiğini görebileceksiniz. Şu andaki koşulları aşağıda görebilirsiniz:

• Başkentinizdeki nüfusların çoğu (köleler dışında) yeni dine inanmalı.
• Cumhuriyetseniz senatonuz onaylamalı.
• Monarşiyseniz meşruiyetiniz en az 70 olmalı.
• Kabileyseniz klan liderleri onaylamalı.
• Yüksek Rahibiniz, Pontifex’iniz veya eşit makamdakiler yeni dine inanmalı.

Din değiştirmenin etkileri çok büyük olabilir. Bu nedenle ne yapacağınıza hemen karar vermeyin. Din değiştirdiğinizde:

• Yeni dine inanmayan her karakterin sadakati 20 azalacak.
• Hükümdarınız, onun ailesi ve ülkede sadık olan en ünlü 6 karakter yeni dine inanmaya başlayacak.
• Bir süreliğine nüfusların dinini değiştirme daha kolay olacak. (Bu bonus aktif olduğu sürece tekrar din değiştiremezsiniz)

Bugünlük bu kadardı. Gelecek hafta @Johan Pompey yamasından ve iç siyasetten konuşmaya devam edecek.