HoI4 günlüklerinde bu hafta Hollanda odak ağacından bahsediliyor.

Bir başka Man the Guns günlüğüne daha hoş geldiniz. Bu eklentide yeni bir odak ağacına sahip olacak ilk ülkeye göz atacağız.

Man the Guns eklentisinin teması deniz savaşları ve demokrasiler olduğu için işgal edildikten sonra sürgünde varlıklarını devam ettirmiş, sahip oldukları kaynakların yetersizliğine rağmen en iyi şekilde destek vermeyi sürdürmeye çalışmış küçük ülkelere de bakmamız mantıklıydı. Bu koşullara en iyi uyan ülke de Hollanda olabilir. Sürgün edilmiş tüm hükümetler içinde en fazla kaynağa sahip olan ülkeydi. Avrupa anakarasında pek büyük işlere imza atmamış olsalar da (tüm cephelerde savaşmış Polonyalıların aksine) Hollanda başka alanlarda destek vermeye devam etti. Venezuela’dan gelen ve Karayiplerdeki Curaçao ve Aruba adalarında işlenen petrol İngilizler için adeta paha biçilemezdi. Britanya Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin kullandığı yakıtın %80’i o zamanlar dünyanın en büyük rafinerilerine sahip bu adalardan geliyordu. Surinam’dan çıkartılan boksit cevherleri savaş boyunca uçak üretimlerinde kullanılması için Amerika ve İngiltere’ye ihraç ediliyordu. Rafinerilerle birlikte bu toprakların ne kadar değerli olduğunun farkına varan Amerikalılar, İngilizler ve Fransızlar daha savaş başlamadan önce iki bölgeye de asker göndererek korumaya başlamıştı. Küçük ülkeler arasında gemi sayısı olarak sadece Norveç’in gerisinde olan Hollanda, Atlantik Savaşı’nda da İngilizlere yardım etmişti. Son olarak, Hollanda’nın Güneydoğu Asya’daki toprakları Japonların Hindistan’a girmesini engelleyen bir duvar görevi görmüştü. Tüm bunlar Hollanda’nın kısa süreliğine (Güneydoğu Asya’daki toprakların 1942 Mart’ında düşene kadar) İngiliz Dominyonlarının ve Özgür Fransa’nın bile yer alamadığı Birleşik Kurmay Başkanlığı’ndan bulunmasıyla sonuçlanmıştı.

Daha da fazla uzatmadan odak ağacıyla başlayalım.

Hollanda’nın 1936 yılındaki durumu pek de iyi değildi. Diğer ülkeler Büyük Buhran sonrası toparlanmaya başlarken Hollanda’nın altın standardı kullanmaya devam etme inadı nedeniyle “Crisisjaren (kriz yılları)” devam ediyordu. Buna ek olarak hükümet de pek iyi durumda değildi, bakanlar art arda istifa ediyordu ve genel bir siyasi istikrarsızlık mevcuttu. Ayrıca 1. DS’nda tarafsız kalıp hem batı cephesindeki kaosa yakından tanıklık ettikleri hem de birçok sayıda Belçikalı mülteci aldıkları için ülkede güçlü bir pasifist hareketi bulunuyordu ve orduya ayrılan paranın arttırılması önleniyordu. Halkın son savaştan kendilerini kurtaran tek şeyin tarafsız kalmak olduğu inancı nedeniyle de bu hareket büyümeye devam ediyordu. Bu yüzden Hollanda krize uzak kalmalı ve daha önce de olduğu gibi her şeyin dinmesini beklemeliydi. Sonuçta tarafsız kalmak onları işgalden tekrar kurtaracaktı…

Yukarıda bahsedilen sorunlar da oyunun başında bu spirit’ler ile temsil ediliyor:

• Wilhelmina: %15 İstikrar (stability)
• De Crisisjaren: -%50 inşa hızı (her şey için)
• Aloof Neutrality: Şu an için normal Neutrality (Tarafsızlık) spirit’i ile aynı
• Shell-shocked Spectator of the Great War: -%50 askere alınabilen nüfus, -%25 fabrika üretimi, -%10 tersane üretimi
• Weak Government: -0.5 politik güç kazanımı ve -%10 istikrar

Ülkenin lideri de daha tarihsel olması için değiştirildi.

Hollanda oldukça güçsüz başladığı için olumsuz spirit’leri azaltmaya ve tamamen kaldırmaya olabildiğince erken başlamalı. İlk dal krizi durdurmak için kolonilerinize yabancı yatırıma izin veriyor, böylece “Crisisjaren”ı biraz azaltabilirsiniz. Fakat, bunu yapmak politik güç istiyor ve hükümetinizle ilgilenmezseniz size pek de fazla politik güç kalmayacak.

Daha sonra kolonilerinizi geliştirmeye başlayabilirsiniz. Sol tarafta Karayiplerdeki kolonilerinizdeki, Curaçao ile Surinam, kaynak üretimini ve sanayiyi genişletebilirsiniz. Sağ taraf ise Güneydoğu Asya’daki sanayinizi ve altyapınızı genişletmeye odaklı. Savunmalar da kurabilirsiniz, muhrip ve kruvazör gemilerinin üretimini arttıran bir bonus da alabilirsiniz. Ek olarak, Venezuela ile olan gerginlik tırmanmaya devam ederse onlardan önce davranıp savaş ilan edebilirsiniz.

Bunun yanı sıra, “Crisisjaren”ı tamamen kaldırmak için Avrupa’daki topraklarınıza da odaklanmanız lazım. Altın standardının kullanımı 1936’nın sonlarında bırakılmıştı ve Hollanda bunu bırakıp ekonomilerinin toparlanmasına izin veren son ülkelerden biriydi (Amerika 1933’de bırakmaya karar verse de ancak 1971’de gerçekleştirebilmiştir). Buradan da o dönemde gerçekleştirilen ve Zuiderzee Çalışmaları denilen çalışmalara devam edebilirsiniz. Güney Denizi’ni 1932 yılında Afsluitdijk (çevre barajı) ile göl haline getiren Hollandalılar, Noordoostpolder gibi belirli bölgelerde denizden toprak kazanma işlemine devam ediyordu. Maastunnel ile birlikte bu odaklar inşa hızını -%50’den -%10’a düşürecek ve Artillerieinrichtingen ile de Friesland’da askeri fabrikalar alabileceksiniz.

Bu noktada oyuncular bir seçim yapmak zorunda. Halk tarafsız kalmaya devam etmek istiyor ve anakarada sanayinizi geliştirme şansı da var. Zuidezee Works ile devam ederek Friesland’da büyük bonuslar elde edip Crisisjaren’dan kurtulabilirsiniz. Ancak bu odak tam tamına 210 gün sürüyor. Tamamladıktan sonra merkezi veya daha dışarıda kalan alanları geliştirmeyi seçebilirsiniz. Daha sonra da bahsedeceğimiz gibi merkezi Randstad’a odaklanmak burayı savunmanızı kolaylaştıracak, öte yandan daha dışarıda kalan Zandstad ile bina yerlerinizi daha iyi kullanabileceksiniz. Bu odaklar oldukça güçlü ve birçok sivil, askeri fabrika veriyor ancak sizi de Avrupa’ya kısıtlıyor.

İdeolojinize göre de bu odakları almak pek akıllıca bir karar değil. Almanlar gelirse (büyük ihtimalle) yenileceksiniz. Bu yüzden Avrupa’ya odaklanmak yerine koloni bağlarınızı iyileştirebilirsiniz ve sürgün hükümetini Batavia’ya taşıyarak savaşa buradan devam edebilirsiniz. Hükümetinizi taşıdığınızda Güneydoğu Asya’daki koloni topraklarınızı ilhak edersiniz ve orada bulunan sanayinin, kaynakların ve insan gücünün tamamına erişebilirsiniz. Ayrıca sanayinizi daha da geliştiren ve core olmayan Endonezya eyaletlerinde askere alabileceğiniz insan gücü sayısını arttıran odaklar da var. İki yolu da tamamlarsanız %20 daha fazla kaynak verimliliği veren bir bonus alırsınız.

Hangi seçeneği seçerseniz seçin ordunuzun durumunu da geliştirmeniz lazım. Bu dalda savaş desteği ve ordu tecrübesi veren, savunmaların (fort) inşa hızını arttıran, hatta işgal karşısında bilerek ülkenin bazı bölgelerini sel altında bırakmanızı sağlayan odaklar da bulunuyor.

Sel altında bırakabilmek için savaşta ve Hollanda eyaletini 14 gün boyunca tamamen tutuyor olmanız lazım. Herhangi bir şehir kaybedilirse sel altında bırakma işe yaramaz, böylece Almanya için tarihte de olduğu gibi paraşütçüleri kullanmak gerekli olabilir. Başarılı olursunuz burada gösterilen 4 şehir savunmanızı arttıran ve tümenlerin hızını düşüren bir bonus alır

Afsluitdijk de boğaz olarak yansıtıldığı için Hollanda’nın alınması oldukça zorlaşabilir.

Ayrıca savaşta olan ve Hollanda eyaletini tamamen kontrol eden her ülke bu yeteneği kullanabilir. Tarihte Almanlar da Normandiya’dan sonra Müttefikleri durdurabilmek için bunu kullanmıştı.

O zamanlarda Alman işgali dışında İngilizlerin bir “engelleme” işgali yapacağı konusunda da korkular vardı, bu yüzden hangisine karşı savunacağınıza karar vermelisiniz. İngilizlere karşı savunmak deniz üssü olan her şehrinize ve Belçika sınırına fort ekleyecek. Almanya’ya karşı savunmak ise sel altında bırakılan şehirlere odaklanan bir savunma hattı kuracak.

Ülkedeki pasifist hareketini yavaşlatabileceğiniz kararlar da var. Bu kararlar ile Shell-shocked Spectator spirit’inin olumsuz etkileri azaltılabilir ve savaş desteği arttırılabilir. Size savaş açılmasını da bekleyebilirsiniz, böyle bir şey olduğunda spirit hemen kaldırılır.

Savunmalar dışında ordunuzu da geliştirebileceksiniz. Hollanda ordusunun komutanı Izaak Reijnders sık sık kuvvet komutanları ve hükümetle tartışmalara girmişti, bu yüzden tarihte de olduğu gibi onu daha iyi olan Henri Winkelman ile değiştirebileceksiniz. Yeni liderden başka odak ile doktrin araştırma bonusu ve ordu tecrübesi de alırsınız. Death or Dishonor eklentisine sahipseniz araştırma bonusları veren veya üretim bonusları ve ucuz lisanslar veren iki odak arasında seçim yapabilirsiniz. Eklentiye sahip değilseniz sadece araştırma bonusu veren “Modernize Our Infantry Equipment” odağını alabilirsiniz. Burada yaptığınız seçim ekipman için aldığınız sonraki bonusları da etkileyecek. Yani lisans üretimine odaklandıysanız sonraki odaklar teknoloji yerine lisans üretimi bonuslar verecek.

Hollanda tarafsız kalmış olsa da yaklaşan tehdidi görüp Belçika ve Fransa ile olası bir askeri ortaklığa girmeyi düşünmüştü. Bu nedenle ekipman, doktrin, savunma bonusları almak ve ekonominizi savaşa hazırlamak için komşu olduğunuz herhangi bir büyük ülke ile iletişime geçebilirsiniz.

Hava ve deniz dalları daha çok kolonilerin savunmasına odaklanıyor. Tarihsel olarak Hollandalılar Scharnhorst-sınıfı savaş gemilerinin planlarına dayanan 3 adet savaş kruvazörü inşa etmek istemişti. Oyunda bunu gerçekleştirebilmek için Almanları fazla kışkırtmamanız lazım, savunma hattınızı bu odağı almadan önce hazırlamaya başlarsanız bu odağı hiç de alamayabilirsiniz.

Yeterli politik güce ulaşamayanların ilk işi hükümetlerini değiştirmek olacak. Aldığınız odak ile olumsuz spirit kaldırılsa da lideriniz pek iyi değil. Dirk Jan de Geer savaştan sonra İngiltere’yi terk edip işgal altındaki Hollanda’ya geri dönerek Almanlarla en iyi nasıl yaşanabileceği konusunda bildiriler dağıtmaya başlamıştı.

Hollanda’nın Avrupa’ya gelen ticaretin kapısı olması burada devreye giriyor. Hem Almanya hem de İngiltere, Hollanda’nın ticaretini etkileyecek kararlara sahip. İngilizler Almanları abluka altına almak istemişti ama Hollanda’dan geçen ticaretin büyüklüğü de onları endişelendiriyordu. Almanya ise İngiliz ablukasını aşmak için Hollanda’dan geçen ticareti arttırmak istiyordu. İki arada bir derede kalan Hollanda iki tarafın da işgal etmemesi için yapılan istekleri dikkatlice değerlendiriyordu. Almanların işgaline kadar da ticaretteki tarafsızlıklarını korumayı başarmışlardı.

Politik güç harcayarak Almanlar ve İngilizler, Hollanda’nın ticaretini etkileyebilecek demiştik. Hollanda’nın sahip olduğu Almanya’ya veya İngiltere’ye boyun eğme ve ticaret tarafsızlığını koruma odakları ticaretin nasıl etkilendiğine bağlı. Boyun eğme odaklarının açılabilmesi için İngiltere veya Almanya’nın diğerinden 15 fazla ve toplam 25’ten fazla etkiye sahip olması gerekiyor. Tarafsızlığın korunması içinse ikisinin arasındaki farkın 5’ten fazla olmaması ve toplamda 50 etkiye sahip olmaları gerekiyor. “Gateway to Europe” odağı ise Hollanda’nın da bu iki ülkeyle olan ticaretini etkilemesini sağlıyor. Eğer Hollanda ikisinden birine boyun eğerse, o ülke tüm ticareti etkilemek için harcanan bütün politik güç havuzuna sahip olacak. Hollanda tarafsızlığını korursa da hepsini Hollanda alacak.

İki taraftan birine boyun eğmek ideolojik yönelimi de etkileyecek. Eğer Almanya ve İngiltere faşist/demokratik değilse o ülkeye bağlı odak es geçilecek, oyuncunun dünyadaki durum nedeniyle belli bir ideoloji alamama sorunu da böylece engellenecek.

Almanya’ya boyun eğerseniz faşizm yolu açılır ve Almanya ile müttefik olmayı ya da tek başınıza hareket etmeyi seçebileceksiniz. Almanya ile müttefik olmayı seçmezseniz dikkat edin, hala toprağınızdan geçmek istiyorlar. Buradaki diğer odakları zırhlı ve gemi üretimlerinize de yardım edecek. Ayrıca Japonya ile olan ilişkilerinizi onlara Güneydoğu Asya’daki toprakları vererek (Müttefiklere karşı savaşa girerseniz zaten büyük ihtimalle kaybedeceksiniz) veya sadece oradaki kaynakların kontrolünü vererek geliştirebilirsiniz.

“Netherlands First” yolu insan gücü ve Picardy’den koparılıp yeni eklenmiş Nord-Pas-De-Calais eyaletini tutan ülkeye karşı casus belli verecek. Böylece Belçika ve Lüksemburg’a karşı aldığınız casus belliler ile “Leo Belgicus” bölgesinin hepsini kontrol edebileceksiniz. Waking the Tiger’da eklenen Hollanda’yı birleştirme kararı Man the Guns için de eklendi. Bu yolun sonunda da İngiltere’ye, Fransa’ya ve Amerika’ya kaybettiğiniz eski kolonilerinizi alabileceksiniz.

İngiltere’ye boyun eğmek de iki farklı demokrasi yolunu açacak. Tarihsel davranıp İngiltere’yle birlikte gidip liderinizi değiştirebilirsiniz ve insan gücünüzü arttıran bir bonus da kazanabilirsiniz. Bu yoldaki diğer odaklar deniz doktrini bonusları, general geliştirmeleri, denizaltı yapımı ve sürgündeyken daha fazla yardım almanızı sağlayan çeşitli kararlar açacak. Burada alacağınız “Combined Chiefs of Staff Representation”, İngiltere’nin sahip olduğu “Chiefs of Staff Committee” spirit’inin daha güçsüz hali ve “Fourth Ally” ise Java ve Sumatra’daki tersane üretimini %10 arttırıyor.

Diğer yol ise Benelux’u kurup oradan Almanya ve İngiltere gibi güçlü ülkelere karşı kurulan bir müttefikiği temsil eden Avrupa Birliği’ni açıyor.

Ticarette tarafsız olmayı seçerseniz komünist veya monarşist yollarını seçebilirsiniz. Komünist yolu 1933 yılında “De Zeven Provinciën” gemisinde gerçekleşen isyandan bahsederek başlıyor. Endonezyalı denizcilerin maaşlarının %7 azaltılması kararı sonucu isyan eden denizciler komünizmin kahramanları sayılıyordu ama bu olaylar uzun bir süre boyunca açık açık konuşulamamıştı. Bu olayı kullanarak kraliyet ailesini kaldırıp kolonilerden çekilmeyi seçebilirsiniz. Böylece insan gücü, politik güç ve geçici olarak da üretim ve inşa hızı için bonuslar alırsınız. Daha sonra Rusya, komünist olursa Fransa ile müttefik olabilirsiniz veya yine tek kalmayı da seçebilirsiniz. Bu dal insan gücü bonusları, müttefik olmayı seçerseniz sanayi ve teknoloji desteği veya yalnız başınıza hareket etmek istiyorsanız güçlü savunma bonuslar alırsınız. Tabii Belçika’da ve Lüksemburg’da baskı altında yaşayan insanları da özgürleştirme şansınız var. Almanya’ya veya İngiltere’ye, Fransa’ya ve hatta Amerika’ya karşı bile casus belliler alabilirsiniz.

Tarafsız olmayı seçerseniz “Oranje Boven!” odağı ile tarafsızlığa yönelebilirsiniz. Bu yol daha sonra Demokratik yol ile de birleşir. Wilhelmina’nın popülaritesini kullanarak onu ülkenizin lideri yapabilirsiniz. Wilhelmina tarihte Londra’da sürgündeyken büyük anayasal değişiklikler yapmaya çalışmıştı. Bu değişiklikler kraliyet ailesinin gücünü arttırıyordu, politikacılardan nefret ettiği için siyasi partileri kapatıyordu ve toplumun ideolojisine ve inançlarına göre katmanlarına ayrılma olayını da durduruyordu. Wilhelmina bunları gerçekleştiremedi ama oyunda gerçekleştirip siyasi istikrarı ve insan gücünüzü arttırabileceksiniz. Son olarak İngiltere’den Belçika ve Lüksemburg’un sizle birleşmesini talep edebileceksiniz, sonuçta sürgündeyken pek de bir şey yapmıyorlar.

Kraliçe’nin damadı Prens Bernhard of Lippe-Biesterfeld’ı general veya danışman da yapabileceksiniz.

Bugünlük bu kadar. Gelecek hafta görüşmek üzere.

Alternatif konu başlığı: Bu günlüğü yazmak Hollanda’nın savaşta dayanmasından daha uzun sürdü.