Grey Eminence geliştirici günlüklerinin sekizincisinde diplomasi mekaniklerine dair bilgiler veriliyor.

Grey Eminence için yazılmış 8. geliştirici günlüğüne hoş geldiniz. Bugün diplomasiden bahsedeceğiz. Diplomasi yoluyla ülkeler hayatta kalabilir (veya yok olabilir), tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi Grey Eminence’te diplomasi uzlaşma sanatıdır, anlaşmaya varılabilmesi için taraflardan birinin tavizler vermeye hazır olması gerekir. Diplomasi müzakereler yoluyla yapılır ve bu müzakereler başarısız olduğunda iş savaşa gidebilir.

Diplomasi sistemi, diplomatik ilişkiler üzerinden incelenebilir. Bunlar ülkeler arasındaki mevcut antlaşmalardır, bazıları süreliyken bazıları süresiz olabilir, bazıları çeşitli eylemleri veya davranış biçimlerini beraberinde getirebilir. Oyunda 4 farklı diplomatik ilişki vardır: bağlılık, hanedanlık, askeri ve ekonomik.

Bağlılık
Bu ilişkilerde bir ülke egemenliğini çeşitli faydalar karşılığında (genellikle korunma vb.) başka bir ülkeye vermiştir. Oyunda her biri kendine has mekaniklere sahip farklı bağlı devlet türleri vardır. Bu türlerin tamamına oyunun başlangıcında erişilemeyebilir, örneğin mandalar ve bağımlı devletler belli bir teknoloji açıldıktan sonra kurulabilir.

1356 yılında en çok rastlanan bağlılık türü vasallıktır. İlk geliştirici günlüğünde bahsettiğimiz üzere, oyunun başlangıcında birçok ülke katı tek bir parça şeklinde değil, vasal katmanlarından oluşan yapıdadır. Her vasal, süzereniyle vasal ilişkisine sahip ayrı bir devlettir. Vasalların süzerenlerine vergi ödemesi beklenirken, çok güçlü vasallar kendileri için istisnai kararlar çıkartabilirler veya vasallarının sadakatini sağlamak isteyen süzerenler vasallarına vergi muafiyeti tanıyabilirler.

Yine oyunun başında sık rastlanan bir bağlı devlet türü haraçgüzarlardır. Vasallardan farklı olarak haraçgüzarlar harita üzerinde süzerenlerinin ülkesinin bir parçası gibi görünmezler. Diğer bağlı devlet türlerinde varolan korunma gibi avantajları da yoktur, ödedikleri haraç süzerenlerinden saldırı almamalarını garantiler. Haraçgüzarlık iki devlet arasında olmak zorunda değildir, bir ülke birden fazla ülkeye haraç ödeyebilir.

Hanedanlık
Hanedanlık ilişkileri meşruiyetin hanedan kanından geldiği, hükümdarın aynı zamanda devletin başı olduğu ülkeler için geçerlidir. Hanedan ilişkilerine en basit örnek hanedan evlilikleridir. Bir ülkenin yönetici hanedanından gelen bir karakter, başka bir ülkenin yönetici hanedanından gelen başka bir karakterle evlendiğinde bu ilişki kurulur. Bunun gerçekleşebilmesi için evlenen karakterlerin hükümdarın yakını olması gerekir, örneğin 3. kademe kuzenlerle evlenmek hanedan evliliği ile sonuçlanmaz. Kurulduktan sonra hanedan evliliği ölene kadar devam eder, iki ülke arasındaki hanedan evliliği eş zamanlı birden fazla evlilikle desteklenebilir.

Hanedan evlilikleri oyunun ilk birkaç yüzyılı boyunca çok önemlidir. Bu dönemde ülkeler arasındaki diplomasi, kişisel ilişkilere dayalıdır. Hanedan evliliğine sahip olmanız, diğer diplomatik tekliflerinizin daha kolay kabul edilmesini sağlar. Yasalara ve teknolojilere bağlı olarak hanedan evliliğine sahip olmak, daha güçlü diplomatik ilişkilerin kurulabilmesi için bir şart dahi olabilir. Bu sebeple hükümdarınızın çocuklarını kimlerle evlendireceğiniz önemli bir stratejik karar haline gelir.

Özel mekaniklere sahip bir başka hanedanlık ilişkisi, hanedan birliğidir. Tek bir hükümdar iki veya daha fazla ülkeyi yönettiğinde bu durum gerçekleşir. Hanedan birlikleri diplomasiyle kurulabileceği gibi, savaşla veya planlanmış verasetle gerçekleşebilir. Normal şartlarda hükümdarın esas ülkesi lider yöneten konumundayken, diğer ülkeler – daha yüksek kademede bulunsalar dahi – yönetilen konumda yer alırlar. Oyuncu olarak hükümdarınızın yönetilen ülkelerden birine geçerek yöneten ülke konumuna gelmesini sağlayabilirsiniz.

Hanedan birlikleri bağlı devlet ilişkisi teşkil etmez, teknik olarak yönetilen ülkeler hükümdarsız kalmış haldedir (bunun da kendi içerisinde farklı sorunları vardır). Hükümdar yönetilen devletin kaynaklarını yöneten devletin lehine kullanmaya çalışabilir ancak bu durum her zaman gerçekleşmez. Genel olarak yönetilen ülkenin soyluları ve nüfusu, kendilerinin alakası olmadığı bir savaşta başka bir ülke için ölmeyi pek hoş karşılamaz.

Askeri
Askeri ilişkiler silahlı çatışmalara dahil olma sözüdür. Savaş mekaniklerini henüz tanıtmadığımız için burada çok fazla ayrıntı vermeyeceğiz fakat sıradan grand strategy oyunlarından bu alanda ayrışarak ittifakları tekil ilişkiler halinde işliyoruz.

İnceleyeceğimiz ilk askeri ilişki savunma paktı, savunma paktı imzalayan ülkeler biri savaş ilanı aldığında diğerini savunma sözü verir. Bu antlaşmada ülke otomatik bir şekilde savaşa dahil olmaz. Grey Eminence’te her savaş topyekün savaş değildir, tam tersi savaşlar oldukça kısıtlı bir yapıdadır. Bu sebeple savunma paktına dahil olan ülkeler birbirlerine farklı kademelerde destek olabilirler, bu savaşın büyüklüğüne ve savunanın stratejik çıkarlarına bağlıdır.

Benzer bir diğer ilişki garantörlüktür. Bu tek taraflı bir savunma paktı gibidir, bağlı devletlere karşı da garantör olunabilir ve bu durumda bağlı devletin ilhak edilmeyeceği, diğer bağlı devletlere karşı korunacağı anlamına gelir. Garantörlükler savaşların ölçeğiyle yakından ilişkilidir fakat bu ilişkiden daha sonra bahsedeceğiz.

Bir diğer askeri ilişki saldırmazlık paktıdır, 1356 yılında imzalanamaz ancak teknoloji ile açılabilir. Bu ilişki, ülkelerin üçüncü bir partiyle savaşmaktan kaçınarak başka bir ülkeye olan yükümlülüklerini yerine getirmemenin en iyi yoludur. İlişkileri bozmak veya verilen sözü tutmamak çok ciddi diplomatik sonuçlar doğurabilir fakat bunun bir saldırmazlık paktı sebebiyle yaşanması üçüncü partilerle olan hasarı azaltır.

Ekonomik
Son olarak ekonomik ilişkiler iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik alışverişi temsil eder. Kullanım alanları oldukça geniştir, zor durumda olan müttefik devlete yardım edebilirsiniz, düşman devletin ekonomisine hasar vermeye çalışabilirsiniz. Diğer ilişkilerden farklı olarak ekonomik ilişkilerin geçerlilik süresi vardır.

Biraz önce savaştan bahsetmiştik o sebeple savaştan devam edelim, en klasik ekonomik ilişki savaş tazminatı ödemektir. Başarılı bir savaşın ardından kazanan taraf, yenilen taraftan tazminat isteyebilir. Gönüllü ilişkilerden farklı olarak, savaş tazminatı iptal edilemez. Genel olarak sadece aşırı olaylar – örneğin iflas etmek veya darbe yapılması – savaş sonrası dayatılan antlaşmaların iptal edilmesini sağlayabilir.

Oyunda potansiyel olarak en etkili ekonomik ilişki ambargodur. Ambargo, iki ülke arasındaki ticaretin tamamen durdurulmasıdır. Ne kadar otarşik olunduğuna ve ambargonun pratikte ne kadar uygulanabileceğine bağlı olarak bir ambargo felaketle sonuçlanabilir. Ekonomi ve ticaret için ayrı bir geliştirici günlüğümüz olacak ancak bir ambargo sebebiyle ticaret rotalarının değişiklik göstermesi küresel ekonomiyi ciddi bir şekilde etkileyebilir.

Ambargonun zıt köşesinde gümrük birlikleri vardır. Gümrük birlikleri gümrük vergilerini ortadan kaldırarak devletler arasındaki ticareti teşvik eder. Gümrük vergileri bir ilişki türü değildir zira devletler arasında farklı oranlarda her zaman mevcuttur. İlk bakışta gümrük birliğinde olmak her zaman karlı gibi görünse de, bu her zaman öyle olmayabilir. Gelen mallara uygulanan vergiyi azaltmak, ülkenizin yerli mallarının ithal ürünlerle rekabet edememesiyle sonuçlanabilir.

Flanders Kontluğuna baktığımızda oyun başında bazı önemli diplomatik ilişkilerinin olduğunu görüyoruz. Burgonya ile hanedan evliliğine sahip. Flanders Kontu aynı zamanda hanedan birliği üzerinden Nevers Kontluğunu da yönetiyor ve Fransa Krallığı ile savunma paktına sahip.

Müzakereler
Diplomatik ilişkilerin birçoğu müzakerelerle gönüllü bir şekilde kurulur. Bu süreçte her iki ülke bir ilişkinin kurulabilmesi için tavizler verebilir. Bir ülke bir antlaşmayı teklif eder, diğer taraf bunu kabul edebilir, reddedebilir veya o antlaşma karşılığında bir şeyler isteyebilir. Örneğin küçük bir ülke, daha büyük bir ülkenin borçlarının bir kısmını üstlenmek karşılığında ona garantör olunmasını isteyebilir veya iyilik borçları üzerinden gelecekte farklı alanlarda yardımcı olabileceğini söyleyebilir. Yapay zeka ülkelere karşı her teklifi göndermeden evvel nasıl karşıladıklarını görebileceksiniz, böylelikle süreç çok daha kolay olacak.

Müzakereler her zaman karakterler arasında gerçekleşir, bu sebeple karakterlerin tutumu teklifin kabul edilebilirliğinde önemli bir rol oynar. Kendi hükümdarınızı normal şartlarda kabul etmeyeceği bir teklifi kabul etmeye zorlarsanız, girişimlerinizi baltamaya çalıştığını görebilirsiniz.

Modlanabilirlik
Grey Eminence’in diplomasi mekaniklerinden oldukça yüzeysel bir şekilde bahsetmiş olsak da, kabaca nasıl işlediğini analiz edebilirsiniz. Ülkeler arasındaki ilişkiler içerik olarak modlanabiliyor, mevcut triggerlar üzerinden yeni ilişkiler kurabiliyorsunuz, sistem olarak yeni triggerlar oluşturabiliyorsunuz. Diplomasi – ve diğer birçok mekaniğimizin – güzel tarafı, diğer sistemlerden bilgi alabilmesi, örneğin spesifik bir ticaret malının akışına bağlı bir ilişki oluşturabilirsiniz (belki bu şekilde bir kartel ekleyebilirsiniz), ardından bu ilişkinin etrafında şekillenen çeşitli mekanikler oluşturabilisriniz. Her zaman olduğu gibi sizlerden gelen çalışmaları görmek için sabırsızlanıyoruz.