Tartışmasız bir şekilde tarihin en iyi komutanlarından biri olan Shaka’nın yaptığı reformlar Zulu ordusunun etkinliğini, organizasyonunu ve ölümcüllüğünü arttırdı ve Impileri dünyanın en çok korkulan güçlerinden biri haline getirdi. Aynı şekilde Shaka’nın öfkesi Afrika kıtasında binlerce kişinin ölümüne sebep oldu.

Zulu şefi Senzangakhona ve Langeni şefinin kızı Nandi’nin gayrimeşru çocuğu olan Shaka, bir süre sonra annesi Nandi ile birlikte ülkeden kovuldu. Evini kaybeden Nandi Mthethwa şefi Dingiswayo’nun yanına sığınmak zorunda kaldı.

Bu süre zarfında Ibutho adı verilen askeri sınıfa katılan Shaka’nın ekibi direkt olarak en üst kademedeki komutanın yönetimindeydi. Dingiswayo ileride Shaka tarafından uygulanacak reformların başlangıcını bu şekilde ülkesinde uyguluyordu.

1816 yılında babasının ölümüyle birlikte hali hazırda tanınmış bir komutan haline gelen Shaka Dingiswayo’nun ordusundan ayrılıp Zulu’ya geçti. Zuu o dönemde Bantu klanları arasındaki en küçük klandı, ancak Güney Afrika zaman içerisinde Zulu’dan korkması gerektiğini öğrenecekti.

Orduyu yeniden organize edip daha etkili antrenman sistemleri oluşturan Shaka, Ibutho’daki yaş sınırı uygulamasını geliştirdi ve yaş bazlı bir organiasyon kurdu. Her ordunun atandığı bir surlu kasaba (Ikanda), deriden yapılan kalkanlarının üstünde kendilerine has bir arma ve kendilerine has takıları vardı. Shaka ordusunda üst seviye subay birlikleri kurarak askerleri liyakat esasıyla terfi ettirdi. Bir bakıma Roma’lıların yaşadığı Marian reformlarını andıran bu reformlar Zulu ordusunun durdurulamaz bir güç haline gelmesini sağladı.

İlk olarak çocukluk zamanından kalma bir problemi, Langeni’yi ortadan kaldıran Zulu, ardından eski komutanı Dingiswayo’nun Zulu’ya rakip olan Zwide klanı tarafından öldürülmesi sonrasında Zwide’ye savaş ilan etti ve Gqokli Tepesi Muharebesinde Zwide’yi büyük bir yenilgiye uğrattı.

Ancak Zulu içerisinde dahi Shaka’nın yüzleşeceği bazı sorunlar vardı. Ülkede yaptığı reformlara karşı çıkan gruplar, Shaka’nın Avrupalı tüccarlara verdiği ayrıcalıklar sonrası daha şiddetli bir şekilde muhalefet yapmaya başladılar. 1827 yılında Shaka’nın annesinin ölümü belki de Shaka için sonun başlangıcı olacaktı.

Yasta olan Shaka 1 yıl boyunca hiçbir tarım faaliyetinin yapılmaması, hiçbir ineğin sağılmamaısnı emretti. Bu süre zarfında hamile bulunan kadınlar kocalarıyla birlikte öldürüldüler, aynı şekilde yas tutmadığı görülen kişiler de öldürülebiliyordu. Buzağılara annelerini kaybetmek nasıl bir duyguymuş öğretmek için inekler dahi öldürüldü.

Anlayacağınız üzere bu politikalar ülke genelinde pek popler değildi. 1828 yılında Zulu Ordusu kuzeye doğru genişlemekteyken Shaka üvey kardeşleri Dingane ve Mhlangana ve beraberinde 3. bir komplocu Mbopa tarafından öldürüldü. Söylenene göre Shaka’nın son sözleri kardeşlerini Güney Afrika’daki Avrupalı etkisinin artışına dair uyarmaya yönelikti.

Zulu kabilesinin bölgeye tam da Avrupalılar gelmekteyken olan yükselişi tarihteki en enteresan noktalardan biridir. Shaka’nın geride bıraktıkları bugün Zulu kültüründe bile tartışma konusu olsa da, tarihe olan etkisi tartışılmazdır.

Özel Birim: Impi

Zulu’nun bu güçlü savaşçı birlikleri, Shaka’nın yükselişi ve reformları öncesinde bile önemli bir güçtü. Ikwla (kısa mızrak) ve Ishlangu (kalkan) kombinasyonuyla kalkan duvarlar örebilen, asıl sayılarını kamuflaj altında gizleyebilen bu birimler bufalo boynuzları adı verilen bir formasyonla taarruza geçiyordu. Bu formasyonda daha tecrübesiz askerler düşmanın sağında ve solunda bulunurken, tecrübeli askerler orta bölgede direkt olarak düşmanla çarpışıyordu.

Pikemanların yerini alan bu özel birlikler kanat saldırı bonusuna sahip, aynı çağdaki diğer birimlere oranla daha ucuz, daha düşük bakım maliyetine sahip ve daha hızlı tecrübe puanı elde ediyor.

Özel Bina: Ikanda

Aynı zamanda Kraal ve Umuzi ismiyle de bilinen bu surlu yerleşim birimleri, 2 çeşit koruyucu duvara sahipti. İçerideki duvar besi hayvanlarını korurken, dışarıdaki duvar düşmanları dışarıda tutmayı amaçlıyordu. Ikandalar özellikle tepelik bölgelere inşa edilirdi. Shaka’nın askeri reformları sonrasında askeri birimler her zaman Ikanda’larda yer alırdı.

Encampment binasının yerini alan bu bina ekstradan Housing sağlıyor. Civic veya Teknoloji şartlarını yerine getirdiğinizde Corplar ve Armyler direkt olarak oluşturulabiliyor.

Özel Lider Yeteneği: Amabutho

23 yaşına geldiğinde Shaka bir Impi birliğinin komutanlığını yapıyordu. Dingiswayo’nun ordusunda terfi üstüne terfi alan ve kendisini kanıtlayan Shaka’nın bu özelliği oyunda Shaka’nın Corplar ve Armyleri daha erken oluşturmasını ve bunları oluşturduğunda ekstradan muharebe gücü elde etmesini sağlıyor.

Özel Uygarlık Yeteneği: Isibongo

Zulu tarafından fethedilen kabilelerdeki genç erkek nüfus Ibutho’lara katılırdı. Oyun içerisinde Zulu bir şehri fethettiğinde eğer o şehirde asker bulunursa o şehrin sadakati artacak. Birim ile şehir fethetmek o birimi – teknoloji veya civic’in açık olması durumunda – Corp veya Army’e terfi ettirecek.

İlk bakış videosuna gitmek için tıklayın.