11 Mayıs’ta duyurulan Civilization VI’nın çıkışına 20 gün kadar bir süre kaldı. Serinin 6. oyunu seriyi çok daha iyi yerlere taşıyabilecek radikal değişikliklere sahip. Civilization VI’da oynanabilir uygarlıklar olarak Amerika, İngiltere, Mısır, Japonya, Çin, Fransa, Brezilya, İskitler, Almanya, İspanya, Hindistan, Kongo, Norveç, Yunanistan, Roma, Sümerler, Arabistan ve son olarak Rusya bulunacak. Oyunu erken sipariş eden oyuncular oyun çıktığı an Aztek uygarlığı ile de oynayabilecekler, erken sipariş etmeyen oyuncular ise oyun çıktıktan birkaç ay sonra Aztek uygarlığı ile ek bir para ödemeden oynama fırsatı elde edecek. Ne düşündüğünüzü duyar gibiyim, evet Civilization VI’nin ana versiyonunda Osmanlılar veya Türkler şeklinde bir uygarlık bulunmuyor, Osmanlıların oyuna DLC ile eklenmesi bekleniyor.

Osmanlılar tarihte her ne kadar çok büyük bir öneme sahip olsa da, Civilization serisinde iyi bir yere sahip uygarlıklardan biri değil. Serinin 1991’de çıkan ilk oyununda Osmanlılar bulunmuyordu. İkinci oyununda uygarlık listesi Persler, Kartacalılar gibi yeni uygarlıkların eklenmesiyle genişlese de, Osmanlılar veya Türkler bu genişlemeden nasibini alamadı. Serinin üçüncü oyununda oyunun ana versiyonunda yine Osmanlılar bulunmamasına karşın oyuna getirilen Play the World eklentisiyle birlikte Osmanlılar ve liderleri Osman Gazi ilk defa Civilization serisinde yerlerini aldılar. Serinin dördüncü oyununda Osmanlılar yine oyunun ana sürümünde yoktu, oyuna sonraları gelen Warlords eklentisiyle Osmanlılar ve liderleri Fatih Sultan Mehmet eklendi. Seride anlaşılan istisnai bir durum olarak Osmanlılar serinin 5. oyununda ana sürümdeki uygarlıklar arasında yerini almayı başardı. Bu sefer Osmanlıların liderliğini Kanuni Sultan Süleyman yapıyordu.

Civilization VI’da yapılan değişikliklerde oyuncunun oyun ile, harita ile, diğer hükümdarlar ile daha fazla etkileşim içerisinde olması amaçlanmış. Yapacağınız her hamleyi gerçek bir strateji oyununda olması gerektiği gibi yapmadan önce iki defa düşünmeniz, sonuçlarını değerlendirmeniz gerekiyor. Bu sebeple oyunda otomasyon ciddi bir şekilde azaltılmış. Bu değişiklikler kimi oyuncuların hoşuna gidebilirken kimi oyuncuların ise gitmeyebilir.

Oyunun grafikleri ilk başta özellikle Civilization V ile karşılaştırıldığında çizgifilmvari bir izlenim yaratsa da bir kere bu grafiklere alıştıktan sonra o izlenim yerini beğeniye bırakıyor. Oyunda harita artık çok daha canlı, en ufak birimlerin bile temsil ettiği uygarlığa dair izler taşımasına özen gösterilmiş. Yapılan değişikliklerin birçoğu haritayı çok daha stratejik kılıyor. Bu değişikliklerden ilki yayılan şehir sistemi.

Yayılan şehir sistemiyle birlikte artık şehirler kontrolünü elinde tuttuğunuz bölgelerde semt semt yayılıyorlar. Şehre inşa etmek istediğiniz bir harika, şehrin dışındaki bir parçanın tamamını kapsıyor. Unutmadan sözedelim, artık istediğiniz harikayı istediğiniz yere inşa edemiyorsunuz. Örneğin Giza Piramitlerini ancak ve ancak kum üzerine inşa edebiliyorsunuz. Bazı harikaların etraflarında nehir olması gerekiyor.

Bu sistem hangi uygarlıkla nereye şehir kurduğunuzun dahi stratejik bir karar olmasına sebep oluyor çünkü şehrinizin etrafındaki öğelerin önemi çok büyük. Şehriniz büyüdükçe bu etraftaki arazilerden yararlanmaya başlayacaksınız ve bu parçalara inşa ettiğiniz semtlerin farklı arazi koşullarında sahip oldukları farklı bonuslar mevcut. Dolayısıyla haritayı okumayı öğrenmeli ve semtleri bulunduğunuz araziyle uyumlu bir şekilde yapmalısınız.

Bu değişiklikle birlikte oyuncuların her haritada işlerine yarayacak bir şehir kurulum düzeni olmayacak. Oyuncular farklı uygarlıklarda, farklı arazilerde farklı şehirleri farklı şekillerde kurmak zorunda kalacak ve tüm bu farklılıklar içerisinde en iyi sonuca ulaşmanız strateji yeteneğinizle birebir ilişkili olacak.

Yayılan şehir sistemi sadece oynanış açısından değil, görünüş açısından da oyuna çok büyük katkıda sağlıyor. Artık şehirler birbirinden farklı görünüyorlar ve büyüyüş yönlerini haritaya yansıtıyorlar.

Oyunun diplomasisinde de büyük değişiklikler yapılmış durumda. Oyunda her liderin bir açık bir de gizli bir ajandası, gerçekleştirmek istedikleri oluyor. Bu ajanda öncelikli olarak o liderin tarihteki kişiliğiyle uyumlu olsa da, oyun içi koşulları da ele alarak değişime uğrayabiliyor. Örneğin savaş çığırtkanı Kleopatra, kendi kıtasındaki barışı koruma ajandasına sahip Roosevelt ile aynı kıtada oyuna başladığında size karşı daha hoşgörülü olabiliyor. Özellikle haritada çok fazla farklı uygarlık bulunuyorsa işler bu sefer daha da ilginçleşiyor.

Önemli bir değişiklik olarak artık Antik Çağ’da savaş ilan ettiğinizde diğer uygarlıklar tarafından savaşçıl görünmüyorsunuz. Savaşçıllık kavramı ileriki zamanlarda yavaş yavaş oluşmaya başlayıp Rönesans’ta tam anlamıyla oturuyor. Rönesansla birlikte Civilization VI’daki köklü değişikliklerden biri olan savaş sebeplerini kullanmaya başlayabiliyorsunuz.

Oyun içerisinde toplam 6 savaş sebebi oluşturulmuş. Eğer bu savaş sebeplerinden herhangi birine sahipseniz bu sebebi kullanarak savaş açtığınızda diğer uygarlıklar sizin bu hareketinize daha hoşgörülü yaklaşıyor. Hele ki kaybettiğiniz bir toprağı geri almak uğruna savaş açıyorsanız hiç savaşçıllık kazanmıyorsunuz.

Oyunun diplomasisindeki en önemli etken oyunun zorluğu. Her uygarlıkla ilk karşılaşmanızda o uygarlıkla bir ilk temasınız oluyor ve bu temas esnasındaki tavırlarınız o uygarlığın size karşı olan tavrını kökten etkiliyor. Her uygarlık sizi farklı şekilde değerlendiriyor, örneğin teknolojideki ilerlemeyi övülesi gören bir lider, teknolojide ileri olmanız halinde sizle arasını iyi tutmaya çalışırken, teknolojide geri kalmanız durumunda size düşman kesilebiliyor.

Oyunda artık genellikle yapayzekanın size karşı olan taleplerini kullanabiliyor, aynı şeyleri onlardan isteyebiliyorsunuz. Başka bir uygarlığa gidip “yanıma yerleşme, ordunu oradan çek” gibi şeyler söyleyebiliyorsunuz.

Oyunda casusluğun önemli bir yeri var, çünkü hangi liderin nasıl bir ajandasının olduğunu bir şekilde ele geçirmeniz gerekiyor. Diğer uygarlıklara diplomatik delege göndererek onların tavırları hakkında başlangıç seviyesinde bir miktar bilgiye sahip olabiliyorsunuz. Eğer bu bilgi toplama işi bana zor geldi derseniz Catherine de Medici’nin liderliğindeki Fransa ile oynayıp casus ağınızla tüm dünyada ne olup bitmiş haberdar olabilirsiniz.

Civilization V’deki işçilerin yerini Civilization VI’da inşaatçılar almış durumda. Bu değişiklik de oyuncuyu oyunla daha çok etkileşim içerisinde tutmak için yapılmış gibi görünüyor. Civilization serisinin önceki oyunlarında işçilerinizi otomatiğe alarak maksimum verim elde edebiliyordunuz, çünkü bir işçiyi bir yere göndermeyi unutup o şekilde turu geçme ihtimaliniz vardı. Civilization VI’da inşaatçılar işçilerden farklı olarak belli bir kullanım miktarına sahipler. Bu kullanım miktarı tükendiğinde inşaatçılar yokoluyor. Böylelikle inşaatçıları üretirken dahi onun kaç kullanımının olduğunu ve bu kullanımlarla neler yapacağınızı düşünmeniz gerek.

Ancak meraklanmayın, keşif birlikleriyle haritayı açmak hala otomatiğe alınabiliyor. Artık sadece bir şeyle karşılaştıklarında duruyorlar ve o kaynağı almak için sizin müdahil olmanız gerekiyor.

Oyundaki teknoloji sistemi yenilenmiş, sosyal ve teknolojik ilerlemeler neredeyse aynı derece önem sarfediyor. Böylelikle toplum olarak geride kalmış ancak teknolojide ileride bir uygarlığa sahip olabildiğiniz gibi, teknoloji olarak zamanının gerisinde kalmış ancak çok ileri toplumsal idealleri benimsemiş bir uygarlığa da sahip olabiliyorsunuz.

Şehir devletleri de farklı bir sisteme sahip. Bu şehir devletlerini etkiniz altına almak için onlara diplomat göndermeniz gerekiyor. Bu diplomatlar şehir devletlerinde bulundukları zaman içerisinde size çeşitli kaynak sağlıyorlar, daha çok diplomat, daha çok etki, daha çok kaynak ve farklı bonuslar demek.

Bu şehir devletleri için çeşitli görevler yapabiliyorsunuz veya kendi uygarlığınızda farklı politikalar izlemeniz gerekebiliyor. Eğer bir şehir devletinde 3 diplomata sahipseniz – ve başka bir uygarlık sizinle aynı sayıda diplomata sahip değilse – o şehir devletini haraca bağlamış oluyorsunuz ve büyük bir bonus elde ediyorsunuz.

Oyundaki uygarlıkların sahip oldukları bonuslar oyunu eskisinden çok daha ilginç hale getiriyor. Belli uygarlıkların belli zafer türleri için biçilmiş kaftan olması Civilization VI’da da mevcut. Oyunda aynı zamanda yeni bir “Dini Zafer” türü bulunuyor. Sadece din adamlarınızı kullanarak oyunu kazanmanız mümkün, eminim kimse İspanyol engizisyonunu beklemiyordu.

Oyunda Civilization V’den farklı olarak ileride çoklu lider seçeneğinin olacağına dair çeşitli ipuçları var. Bu durumun olması oynanışı çok daha renkli ve ilginç kılabilir, ancak tıpkı Osmanlılar gibi bu mekanik de DLC’de kullanılacaktır. Civilization oyunlarına aşina kişiler Civilization VI’da özellikle askerlerin biraz yavaş hareket ettiğini hissedebilir, bu durum özel karakterleri güçlendirmek için yapılmış bir değişiklik.

Civilization VI’da artık birimlerinizi birleştirerek birlik haline getirebiliyorsunuz. İki adet aynı birimi birleştirdiğinizde o birimin birliği haline geliyorlar ve +10 bonusa sahip oluyorlar. Oyunda barbarlar oyunun erken döneminde eskisine nazaran büyük bir tehdit oluşturabiliyor. Bir barbar gözcüsü tarafından tespit edildiğinizi farkederseniz o gözcünün işini bitirmeye bakın.

Oyundaki her birimin farklı ilerleme ağacı bulunuyor. Birimleri yükseltirken bu ağaçta farklı seçenekler üzerinde yine kafa yorarak farklı hususlarda daha güçlü, farklı hususlarda ise daha zayıf birimlere sahip olabiliyorsunuz.

Civilization VI her ne kadar köklü değişiklikler barındırsa da bu değişikliklerin birçoğu pozitif etkilere sahip. Bu değişikliklerle birlikte oyunun oynanışının performans anlamında olmasa da oyuncunun hamleleri anlamında yavaşladığını söylemek mümkün. Ancak değişikliklerin en büyük amacının da bu olduğu görülüyor.

Artık oyun içi verdiğiniz her kararın kısa ve uzun vadeli çeşitli sonuçları var ve bu sebepten çok daha dikkatli bir şekilde oynamanız gerekiyor.

Civilization VI 21 Ekim’de çıkıyor.

Yazar: Ali Alper Duman

Yayın Direktörü @ Strategyturk