Victoria 3 geliştirici günlüklerinde bu hafta oyunun teknoloji sistemi tanıtılıyor.

Bir başka Victoria 3 geliştirici günlüğüne daha hoş geldiniz. Bugün sizlere geçtiğimiz geliştirici günlüklerinde üstünden geçtiğimiz, oyunun her yönü için önem sahibi bir mekanikten bahsedeceğiz: Teknoloji.

Victoria döneminde 3 ana alanda devrimsel ilerlemeler yaşandı: sanayi, askeriye ve siyaset. Otomasyonun artışı ve özel mülkiyetlerin yaygınlaşması iradeye ve imkana sahip herkesin materyal anlamda zenginleşmesini beraberinde getirdi. Askeri teknoloji karada ve denizde, hatta havada o kadar hızlı gelişti ki, ülkelerin yüzyıllık doktrinleri bir gecede işlemez hale geldi. Tüm bu materyal değişiklikleri, toplumların temelinde değişikliklere sebep oldu. Bazı yerlerde soylular ellerindeki gücü kaybetti ve sıradan insanlar güç kazandılar, bazı yerlerde ise demokratik yapı bürokratların, iş adamlarının veya popülist otokratların elinde oldu.

Bu üç devrim, Victoria 3’te 3 farklı teknoloji ağacıyla kendisini gösteriyor: Üretim, Askeriye ve Toplum. Her teknoloji ağacında bazı teknolojileri açmak için bir veya birden fazla teknolojiyi açmış olmanız gerekebiliyor. Bu ağaçta bir değişiklik olduğunda ağaç kendisini organize edebiliyor, dolayısıyla modcular açısından yeni bir teknoloji eklemek veya teknoloji silmek çok daha kolay.

Maden sanayisinin inşa edilebilmesini sağlayan Maden Kuyusu araştırması için, hem Etrafını Kapatma (toprağın özel mülkiyetine izin veriyor) hem de Fabrikalar (hazır ürün üreten temel sanayilerin kurulabilmesini sağlıyor) isimli teknolojilerin araştırılması gerekiyor. Maden Kuyusu teknolojisini açtığınızda Maden Arama (yeni kaynak bulma ihtimalinizi arttırıyor), Çelik İşi (Çelikhane inşa edebilmenizi sağlıyor) ve Hava Motoru teknolojilerini açabilir hale geliyorsunuz. Hava Motoru, maden kuyularından su çekebilmenizi sağlayan buharlı bir makine. Sanayileşmiş ülkeler bu teknolojilerin büyük bir kısmına sahip bir şekilde oyuna başlıyorlar.

Üretim kategorisindeki teknolojiler farklı yollarla ekonomik kapasitenizi arttırır. Bunlar genellikle elle tutulur icatlar şeklindedir, örneğin Pamuk Tarağı teknolojisi Pamuk Tarlalarının üretimini yükseltir, Dinamit araştırması Madenlerden daha fazla faydalanmanızı sağlar. Kimi zaman daha soyut isimlendirmelere sahip olabilirler, örneğin Etrafını Kapatma teknolojisi modern, özel mülkiyet tarlalar için gerekirken, Vardiya Sistemi fabrikalarınızda işçilerin daha etkili bir şekilde çalışmalarını mümkün kılar. Üretim teknolojilerinde Demiryolları da bulunur ve bazı teknolojiler oyunun başlangıcında erişemediğiniz Plastik, Elektrik veya Otomobil gibi farklı mallara erişebilmenizi sağlayabilir.

Askeri teknolojiler ordunuzu ve donanmanızı güçlendirir. Bunlar genellikle yeni silahlar, doktrinler, Subay ve Askerlerinizin teşkilatlanmasında değişiklikler şeklindedir. Yiv teknolojisi Silah Sanayide Misket Tüfeği yerine Yivli Tüfekler üretmenizi sağlayan Üretim Yöntemini açar ve Hafif Silah üretimini hızlandırır. Siper Piyadeleri, Kışlalarınızda Taburlarınızın siper savaşları için organize olmalarını sağlar, bu durum Hafif Silah ihtiyaçlarını arttırır fakat insan gücü takviyesini güçlendirip, muharebe kaybedildiğinde daha az toprak kaybedilmesini sağlar. Ağacın donanma kısmında genellikle yeni gemi türleri ve spesifik Amiral emirlerini daha etkili hale getiren veya onları açan, limanlarınızı geliştirip, İkmal Ağınızı ve ticaret kapasitenizi arttıran teknolojiler yer alır.

Toplum teknolojileri tamamen toplumuzun yapısıyla ilişkilidir. Siyasi, ekonomik ve diplomatik birçok farklı unsurla ilişkili olabilirler. Demokrasi teknolojisi Cumhuriyet ideallerini ve farklı seçim Yasalarını açar. Panmilliyetçilik, bazı büyük ülkeleri kurmak için gerekir, Siyasi Uyanış ile birlikte nüfusunuzun siyasette daha aktif olmasını sağlar ve size Otorite verir. Bu ağaçtaki bazı siyasi akımlar, yeni Çıkar Grubu liderlerinde rastlayabileceğiniz yeni İdeolojileri açabilir, bu şekilde Feminizm veya Anarşizm gibi akımların filizlendiğini görebilirsiniz. Tıpkı Üretim teknolojilerinin yeni Üretim Yöntemleri açması gibi, Toplum teknolojileri de genellikle Yasa veya daha önceleri bu Yasayı absürt bulan ülkede bu Yasaya sıcak bakan yeni İdeolojileri açar.

Bunlara ek olarak, Toplum teknolojileri ülkenizin ekonomi sisteminde geliştirmeler yapabilmenizi sağlar. Merkez Bankası teknolojisini açtığınızda para basabilir, açtığınız yeni Diplomatik Eylemlerle başka bir ülkeye ekonomik destekte bulunabilir veya onların borçlarını üstlenebilir, Devlet Arşivleri gibi Kurumlarla Gizli Polis Teşkilatını açabilir, bu şekilde Nüfus Cüzdanı gibi yeni teknolojiler açabilirsiniz.

Oyunun çıkışında 3 ağaca bölünmüş toplamda yaklaşık 175 teknoloji olmasını hedefliyoruz. Birçok ülke bunlardan 20-30 tanesini açmış bir şekilde oyuna başlayacak, başlangıçtaki ekonomileri, hukuk sistemleri, askeriyeleri ve diplomatik ilişkileri bu teknolojiler doğrultusunda şekillenecek. Ortalama olarak, en ileri ülkeler yıl başına 1 teknoloji açabilecekler, bu ülkeden ülkeye değişebilecek bir hız.

Toplum teknolojilerinin ilk kısımlarında ekonomi ve diplomasi teknolojileri ön plana çıkıyor. Sanayileşmemiş ülkeler Üretim teknolojilerine odaklanmak isteyebilir fakat diğer ülkelerle olan ilişkilerinizi ve ticaretinizi belirleyen Toplum teknolojilerini görmezden gelmeniz önerilmez. Hızlı bir şekilde gelişen bir ülke, yanında dostu olmadığında kendisini herhangi bir Büyük Gücün nüfuzunda bulabilir.

Yeni bir teknoloji araştırmak için yapmanız gereken yegane şey ağaçtaki bir teknolojiye tıklamak, geri kalanı tamamen zamana kalmış durumda. Zaman Victoria 3’teki en değerli kaynağınız ve komşularınıza nazaran geri kalmanızın ölümcül sonuçları olabilir, bu sebeple teknolojileri araştırma hızınız büyük önem sarf ediyor.

Ülkelerin teknoloji geliştirme hızı Yenilik ile ölçülüyor. Tüm ülkeler oyuna bir miktar Yenilik kapasitesiyle başlıyorlar. Üniversite binası inşa edip, bu binaya bütçe ayırabilen, buralarda Akademisyenler çalıştıran ülkelerin Yenilik değeri daha yüksek oluyor ve yeni teknolojileri daha hızlı araştırıyor.

Araştırma hızını arttıran bir diğer faktör Sanayiciler, Silahlı Kuvvetler ve Aydınların ülkenin gidişatından memnun olmalarını sağlamak, bunu başardığınız takdirde sırasıyla Üretim (Sanayiciler), Askeriye (Silahlı Kuvvetler) ve Toplum (Aydınlar) teknoloji maliyetlerinin azaldığını göreceksiniz. Bunların birisi toplumun mevcut yapısından memnunsa, o alandaki araştırmalara odaklanmanız için size teşvikte bulunacak. Büyük bir orduya sahip, Vatanseverliğin ve Aşırı Milliyetçiliğin ön planda olduğu ülkeler Askeri teknolojilerde daha hızlı ilerlerken, Üretim ve Toplum teknolojilerinde geri kalabilecekler.

Yenilik değerinin ne kadarını aktif araştırmalara ayırabileceğiniz Okur Yazarlık oranınıza bağlıdır. Çok iyi Üniversitelere sahip olsanız bile, bilginin yayılma hızı ülkenin eğitim seviyesine göre belirlenir. Teknolojide bir dünya markası olmak isteyen ülkelerin sadece Üniversite inşa etmeleri değil, aynı zamanda iyi bir eğitim sistemine sahip olmaları gerekir.

Üniversitelere bakılırsa Meksika Amerika kıtalarının teknolojide lideri olacak gibi görünüyor, öte yandan Okur Yazarlık oranına baktığımızda, Üniversitelerden kazandıkları Yenilikten en azından şimdilik tam olarak faydalanamadıklarını görüyoruz.

Okur Yazarlık, Nüfusların Eğitim İmkanıyla ölçülür. Eğer bir Nüfus, %30 Eğitim İmkanına sahipse zaman içerisinde o Nüfusu %30’u Okur Yazar olur. Bu yüzdenin değişimi doğum ve ölüm oranlarına bağlıdır zira eğitimin önemli bir kısmı erken yaşlarda meydana gelir.

Nüfusun Varlık seviyesi Eğitim İmkanıyla yakından ilişkilidir ve bu değer Mesleğe göre belirlendiği için, daha çok maaş alan Meslekler daha yüksek Eğitim İmkanına sahip olurlar. Öte yandan Okur Yazarlık, Nüfusların Mesleki Yeterlilikleri noktasında da önemli rol oynar, bu da Eğitim İmkanına tamamen Varlık odaklı yaklaşmanın ülkenin sosyal hareketliliği ve ekonomik büyümesinde kısıtlayıcı bir faktör olacağı anlamına gelir. Burada eğitim sistemi devreye girer.

Eğitim İmkanını belirleyen ana faktör Eğitim Sistemidir, ülkenin Eğitim Sistemi bir Yasa ile belirlenir ve dini kurumlar, özel sektör veya devlet okulları şeklinde değişik gösterebilir. Bunların her birinin kendine has avantajları vardır, dini kurumlar ruhban sınıfını güçlendirir ve inanç birliğini sağlar, özel okullar yüksek Varlık seviyesine sahip Nüfusların hoşuna gider ve işçi sınıfının tuhaf fikirler edinmesini engeller. Devlet okulları çocuklara zorunlu eğitim verir, kültürel asimilasyonu hızlandırır.

Ülkenin Okur Yazarlık oranı, Bütünleştirilmiş eyaletlerde okuma yazma bilen Nüfus oranıdır. Bu durum ülkenizdeki eğitimli kesimin herhangi bir sebepten yurtdışına göç etmesi durumunda Okur Yazarlık oranınızın düşeceği, diğer ülkede ise bu oranın artacağı anlamına gelir. Eğer ülkeniz çetin bir savaştan geçiyorsa, binlerce kişi hayatını kaybettiğinde ülkedeki Okur Yazar oranının arttığına şahit olabilirsiniz.

Teksas Devrim Savaşının ardından bu Katipler kendilerini bir anda Meksika sınırları içinde buldu. Okuma yazma bilseler de, gelecekteki çocukları için aynısını söylemek pek mümkün değil. Meksika’nın bir eğitim sistemi yok ve sahip oldukları Varlık seviyesi eğitim imkanlarını kısıtlıyor. Tüm bunlar yetmezmiş gibi Meksika’daki Katolik Çıkar Grubu, çocukların sapkın düşüncelere sapmaması için baskı uyguluyor. Katiplerin bir sonraki nesli, ebeveynlerinin izinden gidemeyecek gibi görünüyor.

Tüm teknolojiler belli Çağlara ayrılırlar, bu Çağlar oyunun dönemlerine denk düşer. 1. Çağda yer alan teknolojiler 1836 yılından önceki teknolojilerdir, Akılcılıktan Çelik İşine kadar birçok teknoloji burada yer alır. 2. Çağ oyunun başlangıcından 1860’lara kadar olan süreci kapsar, Demiryolları ve Müsademe Kovanı gibi hususlar burada yer alır (bazı ülkeler 1836’dan önce demiryollarına sahip olduğunu biliyoruz). 3. Çağda 1860 ila 1880 yılları arasındaki, sömürgeleştirme sebebi olarak Medenileştirme Vazifesi ve petrol sanayisinin sembolü olan Atbaşı Pompalar bulunur. 4. Çağ 1880 ila 20. yüzyılın başlarını kapsar ve bu kısımda Savaş Propagandası ve Film gibi unsurlar yer alır. 5. Çağda ise Savaş Gemileri, Kimyasal Savaş ve Fırtına Birlikleri yer alır. Bu çağ aynı zamanda Yağ Türbini gibi modern inşaat tekniklerinin ve Kaplanmış Yol gibi altyapı geliştirmelerinin yer aldığı önemli bir çağdır.

Bu Çağlar mevzubahis ağaçta tam olarak nerede olduğunuzu anlamanızı sağladığı gibi, oyun sonunda açılması gereken teknolojilerin erkenden açılabilmesini de zorlaştırır. İleri Çağlardaki teknolojileri araştırmak daha fazla süre istemenin yanı sıra, bir önceki Çağda araştırmadığınız her teknoloji başına sonraki Çağdaki teknolojiyi araştırmanız zorlaşır. Bu durum teknolojilerin belli yıllara bağlı olmadığı anlamına gelir, Üniversiteleriniz istediğiniz teknolojiyi tarihte icat edildikleri yıldan daha erken bir şekilde araştırabilirler fakat bunu yapmanız zaman ve kaynak açısından verimli olmayacaktır. Teknolojide herkesten ileride olmanın etkileri göz önünde bulundurulduğunda, bunu kolayca gerçekleştirebilmeniz beklenemez.

Yeterli paraya ve cesarete sahip olmanız durumunda kestirmeden gidip Hava Motorunun (1. Çağ) ardından Su Borulu Kazan (2. Çağ) teknolojisini ve Döner Subaplı Motoru (3. Çağ) açarak hızlıca Yanmalı Motor (4. Çağ) teknolojisine ulaşabilir, 1800’lü yılların ortalarında Otomobil üretmeye başlayabilirsiniz. Bunu yapabilmeniz, bunun mantıklı bir hamle olacağı anlamına gelmez. Örneğin 3. Çağ teknolojilerini es geçerek hızlıca Yanmalı Motor’u araştırmaya başlamanız, teknolojinin %30 daha pahalı olmasına sebep olur. Sırf buradaki fark bile 3. Çağdan bir teknolojiyi açmanız için yeterlidir. Bunların yanı sıra Otomobil üretmeye başlamadan evvel Lastik Çiğnemeyi açıp, birkaç Lastik Fabrikası yapmak isteyebilirsiniz. Aksi takdirde ürettiğiniz otomobillerin lastiklerinde tamamen dışa bağlı hale gelirsiniz.

Teknolojik gelişmelere dair önemli bir diğer husus, ülke bütçesi ve ulusal araştırmanın ülkelerin yeni fikirlerle tanışmasında ana faktör olmadığıdır. Tüm teknoloji kategorileri için (Üretim, Askeri ve Toplum) her zaman ülkenizde yayılmakta olan bir teknoloji vardır. Bu teknolojinin ne olacağı sizden bağımsız bir şekilde belirlenir ancak bu teknoloji bulunduğunuz Çağda, başka bir yerde açılmış teknolojilerden birisidir.

Bu teknolojinin yayılma hızı ülkenizin Okur Yazarlığına bağlıdır. Buna ek olarak Okur Yazar limitinin üstünde ürettiğiniz her Yenilik, bu teknolojinin yayılma hızına etki eder. Bu durum sadece Üniversitelere odaklanarak teknolojide diğer ülkeleri yakalayabileceğiniz fakat onları geçmek için daha fazlasına ihtiyaç duyacağınız anlamına gelir.

Teknoloji yayılma hızı aynı zamanda ülkenizdeki İfade Özgürlüğü Yasasına da bağlıdır. Daha katı bir Sansür uygulamanız size fazladan Otorite sağlar faka ülkenizde bilginin yayılmasını zorlaştırır. Bu durum kimi zaman tam olarak istediğiniz şey olabileceği gibi, kimi zaman işlerinizi zorlaştırabilir. Eğitimli bir nüfusa sahip olmanın eksilerinden birisi yabancı fikirlere daha kolay erişebilmeleridir ve bu fikirlerden bazıları sizin fikirlerinizle uyuşmayabilir. İnsanların neler söyleyebileceği konusunda tutucu olmak, nahoş fikirlerin yayılmasını engelleyebilir.

Victoria 3’teki teknoloji sisteminin ana hedefi oyunun ilerledikçe evrimleşmesini ve değişmesini sağlamak. Bazı teknolojiler basit bonuslar ve özellikler verse de, birçok teknolojide yeni eylemler, yeni seçenekler ve hatta yeni zorluklarla karşılaşacaksınız. Yeni bir teknoloji açmak ülkenizde direkt bir etki sağlamaktansa, ülkenizi yönetme biçiminizde size yeni bir araç sağlamış olacak. Yeni icatlar ve fikirler ülkenizin gidişatında önemli rol oynayabilecek, nüfusunuzun bir kısmı bu yeni gelişmelere sıcak bakarken, bir kısmı tam tersi görüşte olabilecek. Bunların büyük bir kısmı önümüzdeki hafta bahsedeceğimiz Gazete sistemiyle işliyor fakat ondan evvel grand strategy oyunlarında önemli bir yere sahip başka bir husustan bahsedeceğiz: Bayraklar.