Hearts of Iron IV geliştirici günlüklerinde bu hafta tank tasarlayıcısı tanıtılıyor.

Herkese merhabalar, 1.11 Barbarossa güncellemesi ve onunla beraber çıkacak olan eklentiye dair kaleme aldığımız bir başka geliştirici günlüğüne daha hoş geldiniz. Her zaman olduğu gibi, bu günlükte karşılaşacaklarınız hala yapım aşamasında ve çıkış öncesi çeşitli değerlerin veya arayüzlerin değişmesi muhtemel.

Man the Guns eklentisiyle birlikte oyuna gemi tasarlayıcısının eklenmesinin ardından oyuncular benzer bir mekaniği tanklar için oluşturmamızı istedi. Bu esnada gemi tasarlayıcısı için oluşturduğumuz sistemin üzerinde bazı geliştirmelerde bulunduk. Gemi tasarlayıcısı fazla genelci tasarımları teşvik ediyordu. Bunun önemli bir sebebi gemilerin kullanılmadan evvel uzun bir üretim safhasından geçmesiydi. Bir geminin üretimesi 2 yılı alıyorsa, anlık ihtiyaca göre gemi tasarlayamazsınız.

Neyse ki tanklar daha küçük çaplı yatırımlar gerektiriyor (QA ekibimiz maliyet bakımından gemilerle boy ölçüşen çeşitli tavsiyelerde bulunsa da) tasarladığınız bir tankı savaş alanında görmek için bekleyeceğiniz süre gemilere nazaran çok daha kısa. Bu da içerisinde bulunduğunuz şartlara daha etkili reaksiyonlar verebileceğiniz anlamına geliyor.

Bir diğer husus, gemilerde sıklıkla bir şeyi elde etmek için başka bir şeyden feda etmenizin gerekmesiydi. Örneğin torpido göndericisi için kullanılan bir slot aynı zamanda uçaksavar silahı için de kullanılabiliyordu, bu da geminin hangi türdeki düşmanlara karşı iyi olduğunu belirliyordu. Buna karşın gemilerinizi uçaklara veya diğer gemilere karşı tamamen savunmasız bırakamayacağınız için gemilerde her ikisinden de biraz bulunuyordu.

Bu durum tanklar için geçerli değil. Bir tank tasarlarken uçaksavar mı koymalıyım yoksa hedefe nişan alabileceğim ikinci bir silah mı yerleştirmeliyim diye düşünmezsiniz (elbette Almansanız ve sene 1944 ise her şey mümkün).

Buna karşın, tank tasarımı da kendi içerisinde bazı karar mekanizmaları barındırıyor. Geleneksel olarak tank tasarımları üç kategoride değerlendirilebilir: Hız, Ateş gücü ve Koruma. İyi zırhlı tanklar yavaştır, hızlı tanklar büyük silahlar taşıyamaz, büyük silahlar büyük tanka ihtiyaç duyar, büyük tankların ise iyi zırhlı olmaları zordur. Savaş esnasında farklı devletler farklı yaklaşımlar benimsedi ve yaptıkları deneylerden büyük tecrübeler edindi. Savaşın sonlarına doğru Alman tankları büyük silahlar taşıyordu ve ağır zırhlıydı, savaş sonrası tasarımlar ise hafif zırhlı ancak oldukça iyi silahlandırılmış, hızlı hareket edebilen tanklar tercih edildi ve ortaya Leopard 1 çıktı.

Tank tasarlarken bu 3 kategoriyi de değerlendirmeniz gerekiyor. Elbette oyunumuz bir Grand Strategy oyunu ve tank tasarlarken bu 3 kategoriden daha fazlasını göz önünde bulundurmalısınız. Dünyanın en iyi tankı muharebeye ulaşmadan dağılıyorsa (Panther hayranları not alsın) veya basitçe ekonominiz bu tankları üretmek için yeterli değilse, yaptığınız tasarımın bir anlamı yok. Bu sebeple maliyet ve dayanıklılığın da tank tasarımında rol oynamasını istedik.

Gemilerden farklı olarak, tasarımlarınızda belli bir alana yoğunlaşmanızı ve bir role yönelik geliştirmeler yapmanızı istedik. Her ne kadar ana üretim için her şeyden biraz barındıran, orta yollu bir tank yapabilseniz de (kimileri bu tasarıma Sherman adı verebilir) farklı alanlara yoğunlaşan tasarımlar yapmanız da gayet mümkün.

Bu yaklaşım doğrultusunda, dayanıklılık ve zırh sistemlerinde bazı değişikliklerimiz olacak. Bu değişikliklere dair ayrıntıları muharebe ile alakalı diğer değişikliklerle beraber önümüzdeki bir günlükte paylaşacağız. Özetlemek gerekirse dayanıklılık artık sadece yıpranmayı etkilemeyecek, zırh sistemi ise daha az ikili olacak. Bu değişikliklerle beraber mekanize ekipmanlarına da bazı geliştirmeler ekledik, böylelikle tanklarla başabaş gidebilecekler.

Yeni sistemle birlikte dayanıklılık hem bir ekipmanın kırılma ihtimalini, hem de bir darbe alındığında onarılmayı gerektirecek şekilde büyük hasar alınma ihtimalini ifade ediyor. Dolayısıyla herhangi bir gövdenin taşıma kapasitesi de buna bağlı olarak işliyor ve her gövde için belli bir dayanıklılık bütçesine sahip oluyorsunuz. Ne kadar çok zırh koyarsanız, o kadar büyük silah eklenebiliyor, bu da dayanıklılığı o kadar düşürüyor. Daha ağır veya gelişmiş tank gövdeleri daha yüksek dayanıklılığa sahip olabiliyorlar (kimi zamanlarda %100’ü dahi aşabiliyor.)

Şimdi temelleri geride bırakıp, herkesin merak ettiği o soruya gelelim: Kampfwagenkanone Zweiundvierzig oyunda ne ifade ediyor? Tuhaf, hibrit elektrikli Elefant oyunda var mı? Ön zırhı tam açıyla görebilecek miyiz yoksa sadece kalınlığı mı gözükecek?

Tıpkı gemiler gibi, tanklar da bir gövde üzerindeki farklı modüllerle tasarlanıyor. Bu modüller gemi tasarlayıcısından farklı bir şekilde işliyorlar, ana kısım aşikar olsa da diğer modüller bir tasarım özelliği görevi görüyor. Bu özellikler birbirinden bir hayli farklı, dolayısıyla savaş esnasında zırhlara dair detaylı bilgi sahibi olmayan kişiler dahi farklı zırhların farklı şeyler için iyi olduğunu fark edebilir.

Farklı kalınlıklara sahip farklı zırhlar oluşturmaktansa, zırhları kalınlık ve üretim metodlarına göre belirliyoruz. Perçinli zırh en ucuzu ancak aynı zamanda en zayıfı. Döküm Zırh en güçlüsü ancak aynı zamanda en pahalısı. Kaynaklı zırhlar bu ikisinin tam ortası, maliyet açısından en pratiği (bu noktada döküm zırh ve kaynaklı zırh arasında da bir mukayese yapılabilir zira kaynaklı zırhlar özel ekipman ve talim gerektiriyor.)

Zırh kalınlığı eski geliştirme sistemini andıran bir şekilde geliştirilebiliyor ve toplamda 20 kademe barındırıyor. İlk başta 5 kademe zırh verebiliyorsunuz (50 milimetre zırh gibi düşünebilirsiniz) ardından yaptığınız araştırmalarla bu sayıyı yükseltebiliyorsunuz. Yüksek seviye zırhlar çelik ve krom gibi daha fazla kaynak istiyor. Gövdeye yerleştirebileceğiniz zırhın bir limiti yok, bu sebeple Tiger korumasına sahip hafif zırhlı bir tank yapmak isterseniz yapabilirsiniz (Panzer I Ausf. F. olarak adlandırılıyor.) Aracın üstündeki zırh geliştirmeleri zırhın türüne göre bir zırh değeri oluşturuyor, bu kapsamda 5. kademe perçinli zırh hala 5. kademe döküm zırhtan daha zayıf ancak daha ucuz kalmaya devam ediyor.

Motor türlerini de anlamak bir hayli kolay. Benzinli motorlar aynı ağırlıktaki dizel motorlardan daha hızlı ancak dizeller daha dayanıklı. Bunların yanı sıra elektrikli hibrit motorlar oldukça koşulsal bir seçenek olacaktır. İlk başta onları neredeyse bir şaka olarak eklemiştik, fazla maliyetli, dayanıksız ve fazla yakıt harcıyorlar. Ancak yaptığımız araştırmaların ardından engebeli arazilerde daha kolay hareket edebildiklerini gördük. Bunu oyuna breakthrough ve defense alanlarında bonus şeklinde yansıttık. Son olarak gaz türbinleri var, bunlar jet motoru araştırmasıyla açılıyorlar. Sahip olabileceğiniz en hızlı motor onlar fakat çok ciddi yakıt harcıyorlar. Tıpkı zırh gibi motorlar da geliştirilebiliyor ve maksimum 20 olmak üzere farklı motor güçlerine sahip olabiliyorsunuz. Tarihsel tasarımların birçoğunun hızı, esas aldıkları aracın maksimum hızından daha aşağıda olacak. Bunun sebebi bir aracın hızını operasyonel hız olarak hesaplamamız yani 24 saatte o araç ne kadar mesafe katedebilir şeklinde. Tanklar tüm gün maksimum hızda hareket etmiyorlar, yakıt doldurmak, dinlenmek ve bakım işlemleri için sıklıkla durmaları gerekiyor.

Taretler farklı alt türlere ayrılıyorlar ve personel ergonomisi gibi hususları yansıtıyorlar. Savaşın başlarında ülkelerin önemli bir kısmı 1-2 kişilik taretlere sahipti ve Almanların önemli avantajlarından birisi geri kalan ana silahta birinin olmasını gerektirmeden bir komutan aracılığıyla personele direktifler verebilmeleriydi. Bunu oyunda farklı taretler için breakthrough bonusları oluşturarak yansıttık. Özel tür ise sabit üst güverte şeklinde. Ana silahlar farklı boyutlara ayrılıyorlar (küçük, orta, büyük, aşırı ağır), bunlar da tankların ağırlık sınıflarıyla örtüşüyor. Hafif tanklar sabit üst güverteye sahip olmadıkları müddetçe küçük silahlar taşıyabiliyorlar, eğer buna sahiplerse 1 kademe yukarıdan silah seçebiliyorlar yani hafif tank gövdesine orta seviye bir silah yerleştirebiliyorsunuz. Sabit üst güverteye sahip olmak defense bonusu vermenin yanı sıra breakthrough değerinizi düşürüyor.

Süspansiyonlar öncelikli olarak dayanıklılığı ve hızı etkiliyor. En temel versiyon Bogie süspansiyonu, tankın daha dayanıklı olmasını sağlıyor. Öte yandan Christie süspansiyonu ise hız veriyor. Torsiyon çubuğu süspansiyonlar Bogie’lerden daha fazla dayanıklılık sağlıyor fakat onlardan daha pahalılar. Geç dönem Alman tanklarında da gözüken aralıklı tekerlekler breakthrough sağlıyor ancak dayanıklılık noktasında iyi değiller. Hafif gövdeler tekerlekli ve yarı-süspansiyonlu bir şekilde seçilebiliyor bu da aracı daha ucuz hale getirse de, dayanıklılığını düşürüyor.

Aracın saldırı değerlerinde en büyük rolü ana silah oynuyor. Bu noktada seçebileceğiniz çok farklı seçenekler var ancak her silaha kendine has bir özellik, avantajlar ve dezavantajlar eklemek istedik. Örneğin yüksek süratlı tank silahları (KwK 2 veya Amerikan 76mm gibi) kötü soft atağa sahipler ancak piercing ve hard atakta çok etkililer. Obüsler çok kötü hard atağa ve piercing’e sahipler fakat çok etkili soft atağa sahipler. Bu durum erken dönem Alman tanklarının Fransızlara karşı zorlanacağı anlamına geliyor zira ağır zırh kullanıyorlar. Öte yandan Fransız tankları diğer tüm alanlarda, özellikle tek adamlı taretlerde sıkıntı yaşıyor.

Tüm listeyi aşağıda inceleyebilirsiniz.

Gördüğünüz üzere, devasa bir teknoloji ağacı oluşturmamak için epey efor sarfettik. Yeni gövdeler için olan teknoloji ağacı eski zırh teknoloji ağacıyla aynı boyutta, diğer modüllerin birçoğu artillery kısmından açılıyor.

Son olarak her gövde 4 “Özel Modül” bölmesi barındırıyor. Bu özel modüllere radyo ekleyebiliyorsunuz, breakthrough ve defense bonusu sağlıyor, ikincil taret, sis fırlatıcı, fazladan mermi deposu ve ıslak mermi deposu ekleyebiliyorsunuz. Tankınızın eğimli bir zırha sahip olup olmayacağına da burada karar veriyorsunuz. Bunlar arasında en ilginç seçeneklerden birisi amfibik aygıt eklemek, MtG sahipleri bu şekilde amfibik tanklar yapabiliyor.

Belli roller için tasarımlar oluşturmanız alt birimlerde de o tasarımların kullanılmasını sağlıyor. Bazı roller çeşitli karakteristik özelliklere ihtiyaç duyuyor, örneğin sabit güverteli uçaksavar tankı yapamıyorsunuz. Öte yandan sabit güverteli Alman tank destroyerları yapabilir veya taretli Amerikan versiyonlarını tank destroyer birimleriyle birlikte kullanabilirsiniz. Gövdenin ağırlığı nihai tasarımın ağırlığını belirliyor, yani ağır gövdeye sahipseniz, yaptığınız tank destroyer ağır tank destroyer oluyor. Bu da rol değiştiren çeşitli araçları daha iyi yansıtabileceğimiz anlamına geliyor. Savaşın erken döneminde Stug III, zırhlı birlikler gibi yüksek soft atağa sahipken, savaşın ileri dönemlerinde daha iyi piercing’e sahip olarak tank destroyer rolü görebiliyor.

Farklı amaçlar için farklı tasarımlar ortaya çıkarmanızı istediğimiz için, yaptığınız tasarımın nasıl bir sonuç vereceğini iyi görebilmeniz önem sarfediyor. Örneğin İngiltere gibi hızlı cruiser tankları zırhlı bölüklerde, daha yavaş piyade tanklarını piyade bölüklerinde görevlendirebilirsiniz. Bunun için o tasarıma bir sembol atamanız yeterli. Ardından bölük tasarımcısında o sembolü seçerek sadece o tasarımdan ekipman almasını sağlayabiliyorsunuz. Seçilmeyen ekipmanlar (yabancı ekipmanlar veya bir sembole sahip olmayanlar) herhangi bir sembol şartı konmamış tasarımlarda kullanılabiliyor.

Aynı zamanda tank tasarımına çok fazla vakit ayırmak istemeyen oyuncular için otomasyon özelliklerinde de bazı çalışmalar yaptık. Oyunda “otomatik tasarım” özelliğine sahibiz, bunu seçtiğinizde yapay zekanın mevcut şartlarda kullanacağı tasarımı size sunuyor. Bu kısımda bazı çalışmalarımız oldu ve yapay zeka tank tasarlarken ülkenin yapısını da göz önünde bulunduruyor. Bunun yanı sıra, otomatik geliştirme özelliği oluşturduk, yeni silahlar ve gövdeler araştırdıkça otomatik olarak geliştirmeleri uyguluyor. Bu noktada yaptığınız tasarıma tıklayıp tek bir tuşla onu geliştirebilirsiniz (Radio I, Radio II olur.) veya bunla uğraşmak yerine otomatiğe alabilirsiniz. Otomatik geliştirmeler için XP harcamanız gerekmiyor ancak bu şekilde daha kalın bir zırh veya daha iyi bir motor edinemiyorsunuz. Buna karşın otomatik tasarım ve otomatik geliştirmenin bu sistemle muhatap olmak istemeyen oyuncular için yeterli olacağını düşünüyoruz.

Üretim arayüzünde tank tasarımlarını daha belirgin hale getirmek için yaklaşık bin adet yeni 2 boyutlu ikon ekledik. Bu ikonlar mevcut tankların farklı parçalarının bir araya getirilmesiyle oluşturuldu (A tankının silahıyla B tankının tareti gibi). Elbette tarihsel ikonlar hala mevcut, tank tasarımınız esnasında bir ikon seçebiliyorsunuz ve 3 boyutlu çizimde aracın harita üzerinde nasıl görüneceğini inceleyebiliyorsunuz.

Bu haftalık bizden bu kadar, yazıya son vermeden evvel yorumlara dair bir şeyler söylemek istiyorum. Paradox’ta ilk işe başladığımda toplulukla geliştiriciler arasında direkt bir iletişim hattının olmasını çok beğenmiştim, üç farklı pazarlama departmanı dolaşmadan oyuncularla konuşabilmek güzel bir fikir olarak gelmişti. Ancak bu fikrin bir maliyetinin olduğu görülüyor. Birçoğunuzun fark edeceği üzere son zamanlarda forumda daha az görünüyoruz, bunun sebebi çoğunlukla hoşlanmadığımız bir tartışma kültürünün içine çekiliyor olmamız. Bu tartışmalarda çoğunlukla geliştiricilerin tembel veya beceriksiz olduğu iddia ediliyor, her şeyi kendi merceklerinden görüyorlar. Bu sadece moral bozucu bir durum değil, aynı zamanda hayatınızdan aylar verdiğiniz bir şeyin insanlar tarafından parçalara ayrıldığını görme anlamına geliyor ve kimseye bir şey kazandırmıyor. Sayfalarca hakaret arasında faydalı yorumlar bulmak için maaş almıyoruz, bu sebeple çoğu zaman faydalı yorumlar kaybolup gidebiliyor. Bu gibi yorumlar bizim için oldukça yararlı, örneğin birkaç hafta önce birisi 1936 yılında Türkiye’deki demir yollarının bir haritasını yolladı, bunu kullanarak oyundaki demir yollarını güncelleme fırsatı edindim.

Elbette bizi iltifat yağmuruna tutmanız gibi bir beklentimiz yok, kararlarımız tartışılamaz veya eleştirilemez de değil fakat sizden yorumlar bekliyoruz ve bu yorumları karşılıklı saygı çerçevesinde sunmanız gerekiyor. Eğer geliştiricilerin gelip sorularınızı yanıtladığı bir platform olmasını istiyorsanız, bu yerin bizim de kendimizi iyi hissettiğimiz bir yer olması gerekiyor. Anlaşmazlıklarımızı üretken ve profesyonel bir şekilde sonuçlandırabiliriz. İyi niyetli olduğumuza inanmanız için bir şey feda etmeniz gerekmiyor, hiçbirimiz sabah kalkıp kötü bir iş yapmak için işe gitmiyoruz.

Aşağıda QA’nın geçtiğimiz aylar boyunca yaptığı bazı tank tasarımlarını inceleyebilirsiniz. Ekran görüntülerinde göreceğiniz değerler çok eski ve görünen sorunların hepsi giderilmiş vaziyette.

Kıtaların kaymasıyla da hareket edebiliyorken, motora kimin ihtiyacı var?

Bunun üzerine ikincil taretleri daha zayıf hale getirdik.

Tam olarak bu noktada negatif dayanıklılığı %0’a sabitlememiz gerektiğini fark ettik.

Aşırı ağır amfibik tank fikri bu dünya için belki de fazla güzel bir fikirdi. Tek kusuru sadece geri geri gidebilmesiydi.